Cumhuriyetçi Radikal Modernizme Karşı Anti-Modernist Bir Entelektüel Olarak Nurettin Topçu

Abstract

NurettinTopçu: As an Anti-Modernist Intellectual Against the Radical Republican Modernism Yaşar Suveren ÖzetNurettin Topçu Kemalist modernizme yönelik muhalefetin önde gelen entelektüel figürlerindendir. Aktif siyaset içerisinde yer almak istese de esas etkinliğinin fikir üretimi olduğu söylenebilir. Bu çalışmada, cumhuriyetçi modernleşme sürecine, onun vaz ettiği modernlik tasarımına ve bu tasarı-mın siyasal, toplumsal ve kültürel pratiklerine yönelik felsefi ve siyasal bir direnç/muhalefet geliştirdiği söylenebilecek ayrıksı bir düşünce adamı olan Nurettin Topçu'nun, sözü edilen 'ayrıksı' konumu ve bu 'ayrıksılık'ın nitelikleri üzerinde durulmaktadır. Türk sağ siyaseti ve muhafazakâr çevrelerince 'hüsn-ü kabul' gören ve taltif edilen bir düşünce insanı olmasına rağmen, bu kabul ve taltifle tezat oluşturacak bir biçimde Topçu'nun sözü edilen siyaset ve çevrelerde 'tutunum' sağlayamamış bir entelektüel olduğu söylenebilir. Bu çalışmada Topçu'nun sözü edilen tutunumsuzluğunu açıklayabilmek için Karl Mannheim'ın ideoloji ile ütopya arasında yaptığı ayrımdan kalkılarak hareket edilmektedir. Makalede Topçu, Mannheimcı bu ayrım göz önünde bulundurulduğunda, öne sürdüğü fikirler ve bunların vazettikleri itibarıyla 'ideoloji'den ziyade bir 'ütopya'nın, 'muhafazakâr bir ütopya'nın savunusunu yapmaktadır ve tutunumsuzluğunun temelinde de bu yatmaktadır.

Oryantalizm ve Oksidentalizm Paradigmasının Ötesine Geçme: Nurettin Topçu’nun Ahlak Nizamı

“…Aslında Topçu'nun oryantalist ve oksidentalist paradigmaya hapsolmasına onun ideolojik akım ve düşüncelere dâhil edilmesi neden olmaktadır. Literatürde bir yönüne odaklanarak Topçu üzerine yapılan çalışmalar -kasıtlı ya da değil-onu sosyalist (Akan, 2019) , milliyetçi (Demirel, 2011;Kara, 2017;Koca & Selçuk, 2022;Öğün, 1992), İslamcı (Derin, 2012;Durmaz, 2022), muhafazakâr (Akın & Meşe, 2013;Yaşlı, 2015) ve anti modernist (Suveren, 2014) olarak sınıflandırmaya tabi tutmaktadır. Bu dâhil etmenin neticesinde seçmeci bir usulle Topçu'nun bir yönünü ele alarak ondan bir oryantalist veya oksidentalist çıkarmak olası hale gelmektedir.…”