Đánh giá tác động của lớp phủ đến nhiệt độ bề mặt đất và phân bố không gian nhiệt độ tại một số tuyến đường trên địa bàn thành phố Hà Nội bằng ảnh viễn thám

Abstract

Hiện nay, quá trình đô thị hóa với sự phát triển nhanh chóng về mật độ và không gian của đô thị gây ra ảnh hưởng trực tiếp đến nhiệt độ bề mặt đất (LST) tại các thành phố lớn của Việt Nam nói riêng và các nước đang phát triển nói chung. Nghiên cứu đã sử dụng ảnh vệ tinh Landsat8-OLI để xây dựng bản đồ phân bố không gian của LST trên địa bàn thành phố Hà Nội và chiết xuất giá trị LST dọc theo một số tuyến đường tại thời điểm ngày 14/09/2020. Mô hình tương quan giữa LST và các chỉ số khác biệt thực vật (NDVI), chỉ số khác biệt xây dựng (NDBI) được xây dựng kết hợp với các ngưỡng giá trị của NDVI để đánh giá tác động của các bề mặt lớp phủ khác nhau đến LST. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng các khu vực trung tâm có mật độ xây dựng cao và tại các tuyến đường, nhiệt độ bề mặt cao hơn so với nhiệt độ trung bình toàn bộ khu vực nghiên cứu từ 1-3 °C. Giá trị hệ số tương quan của các mô hình đạt R = -0,204 và R = 0,697 lần lượt cho LST-NDVI và LST-NDBI. Nghiên cứu đã chứng minh rằng, việc tăng chỉ số NDBI ở các lớp phủ khác nhau đều dẫn đến việc tăng nhiệt độ bề mặt, trong khi tại các ngưỡng giá trị khác nhau của chỉ số NDVI tạo ra xu hướng thay đổi khác nhau của nhiệt độ bề mặt.

Nghiên cứu ứng dụng phương pháp tỷ số tần suất kết hợp GIS trong xây dựng bản đồ nguy cơ trượt lở đất huyện Pác Nặm – tỉnh Bắc Kạn

“…Điều này giúp cho các cơ quan quản lý có kế hoạch quy hoạch, sử dụng đất phù hợp, hoặc có kế hoạch ứng phó, di dời nhà cửa trước mỗi mùa mưa bão, hoặc thực hiện các giải pháp cảnh báo sớm tới người dân. Mặc dù vậy, trước diễn biến bất thường của thời tiết, sự phức tạp của các loại hình tai biến trượt lở đất, điều kiện vật chất hiện có mà mỗi đơn vị, cơ quan, cá nhân có thể sử dụng các phương thức lập bản đồ nguy cơ trượt lở đất khác nhau nhằm đảm bảo độ chính xác dự báo theo yêu cầu cũng như đáp ứng được những yêu cầu kỹ thuật hiện có của địa phương [3].…”

“…Ở Việt Nam, trong những năm gần đây, tai biến trượt lở đất xảy ra với tần suất và cường độ ngày càng tăng, gây ra những thiệt hại nghiêm trọng, điển hình ở các tỉnh miền núi phía Bắc, trong đó có huyện Pác Nặm -Tỉnh Bắc Kạn [18]. Trượt lở đất là một dạng tai biến vừa có tính chất tiềm ẩn, vừa có tính chất hiểm họa, gây rất nhiều thiệt hại lớn, những khó khăn bất lợi cho cuộc sống sinh hoạt của người dân [3]. Do đó, việc lập bản đồ nguy cơ trượt lở đất nhằm phục vụ công tác cảnh báo sớm tới người dân hay hỗ trợ ra quyết định đối với những đơn vị quản lý là việc làm hết sức cần thiết và có ý nghĩa.…”

“…Nếu lượng mưa diễn ra nhiều ngày, liên tục, nhưng tại khu vực có địa hình thoải, có hệ thống thực phủ phía trên với đám rễ cắm sâu giữ nước, cấu trúc đá phiến tảng bền vững, lớp vỏ phong hóa mỏng, không nằm giữa hai khe của đới cấu trúc, … thì khó xảy ra tai biến trượt lở và ngược lại. Chính vì sự phức tạp và khó đoán định của cơ chế hình thành tai biến trượt lở đất, đòi hỏi các nghiên cứu đánh giá nguy cơ trượt lở đất cần được thực hiện liên tục, có thể với các nguồn dữ liệu đầu vào khác nhau, hoặc với các khu vực nghiên cứu khác nhau, … [1,3]. -Đối với 70% tập điểm đào tạo (102 vị trí trượt lở): giá trị diện tích dưới đường cong AUC là 0,803, tương đương với độ chính xác 80,3% (Hình 5(a)).…”