Demokracja Bezpośrednia W Myśli Politycznej Współczesnych Polskich Partii Politycznych

Abstract

Małgorzata PODOLAK 1 DEMOKRACJA BEZPOŚREDNIA W MYŚLI POLITYCZNEJ WSPÓŁCZESNYCH POLSKICH PARTII POLITYCZNYCHPrzedmiotem analizy są dokumenty współczesnych partii politycznych w kontekście demokracji bezpośredniej. Demokracja bezpośrednia daje obywatelowi prawo do decydowania o najważniejszych sprawach państwowych. W Polsce instrumentami demokracji bezpośredniej są referenda i inicjatywy ludowe. Referenda są prawnie ustanowione w Konstytucji. W Polsce obywatele mogą podjąć inicjatywę referendalną przez zebranie 500 tys. podpisów.Z jednej strony w dokumentach partii można znaleźć wiele informacji zachęcających obywateli do budowy społeczeństwa obywatelskiego. Politycy zachęcają do uczestnictwa w procesie podejmowania decyzji. Z drugiej zaś politycy nie wyrażają zgody na przeprowadzenie referendum. Mają lekceważący stosunek dla inicjatyw i żądań obywateli, demonstrując raczej autorytarne narzucanie własnych preferencji. W artykule autorka przedstawia dwa przykłady: decyzję rządu o objęciu obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich oraz zrównanie wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn. W obu wypadkach obywatele zebrali wymaganą liczbę podpisów, ale politycy nie zgodzili się na przeprowadzenie powszechnego głosowania. Decydentom trudno sobie wyobrazić, że obywatele są zmotywowani i zdolni do uczestnictwa w procesie podejmowania decyzji. Jest to cecha charakterystyczna władzy. Powód jest prosty -politycy nie chcą się dzielić władzą z obywatelami. Słowa kluczowe: demokracja bezpośrednia, partie polityczne, referendum.W literaturze prawniczej i politologicznej termin "demokracja bezpośrednia" ma wiele definicji. Wspólną cechą większości z nich jest osobisty udział członków zbiorowego podmiotu suwerenności (obywateli państwa, narodu, ludu) w wypełnianiu różnych funkcji publicznych. Istotą jej jest to, że osoby uprawnione mogą bezpośrednio decydować, za pomocą głosowania, o różnych sprawach dotyczących danego państwa czy społeczeństwa 2 . Do form demokracji bezpośredniej władze państwa bądź jego obywatele odwołują się w wypadku spraw szczególnie ważnych dla bytu państwowego określonego terytorium czy rzeczy istotnych dla danego społeczeństwa 3 . Demokracja bezpośrednia

Comments on the Issue of the Institution of a Nationwide Referendum in Poland: The Case of the Referendum of 6 September 2015

“…It must be emphasised that Polish politicians of diff erent political options, especially while proposing new reforms, declare that citizens should have a say in many issues under discussion. In reality, however, instruments of direct democracy (Podolak, 2015) stipulated by the Polish constitution (Th e Constitution of the Republic of Poland, 1997) and laws are not frequently applied (see: people's initiative, social consultations), both due to Polish people's low degree of public activity and because of the lack of parliamentary customs and the authorities' accompanying lack of willingness to work out new solutions by way of serious debate and considering the society's ambitions and expectations, also those representing positions others than those of the government majority. Th e main research methods applied include text analysis, the analysis of statements made by politicians and representatives of the doctrine, the historical method, and the legal and institutional analysis.…”