Determination of Developmental Orientation in Studies on Cognitive Functions

Abstract

Bilişsel işlevler, bilgi ve becerilerimizi deneyimler yoluyla kullanmamızı sağlar. Feuerstein'a göre bilişsel işlevler üç başlık altında toplanmaktadır. Lidz, çalışmasında bilişsel işlevler olarak sınıflandırma, bellek, sıralama ve planlama becerilerini inceler (Lidz, 2005). Bilişsel işlevlerin ilişkilendirilmesi sonucunda öne çıkan altı işlev, işleme, ifade etme, dikkat, yürütücü işlev, yargılama ve bellek olarak ifade edilmektedir (Poldrack ve ark., 2012). Bilişsel işlevler üzerine yapılan çalışmaların incelenmesi ve gelişimsel içeriklerinin belirlenmesi, matematiksel yöntemlerin bilgi kaynaklarına uygulanması, araştırma alanlarına göre dağılımların belirlenmesi ve konunun ilişkisel özellikleri hakkında bilgi edinilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla belirli olgu ve olayların özelliklerini açıklamaya yönelik nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel analiz modeli bibliyometrik analiz tercih edilmiştir. Makalelerin dergileri incelendiğinde 2018 yılından sonra yayınlanan makaleler daha çok gelişim ve psikoloji temalı dergilerde yer almaktadır. Anahtar kelimelerle ilgili sonuçlarda, yürütücü işlevler bilişsel işlevle iç içe kullanıldığı için ön plana çıkmaktadır. Özetlerin analizi, bilişsel kontrol ve sosyal biliş kavramlarının prefrontal korteks ile birlikte yer aldığını da göstermektedir. Gelişimsel içerikli makalelerin daha çok sosyal-duygusal gelişim alanı ile ilgili olduğu tespit edilmiştir. Bu bağlamda bilişsel işlevler üzerine yapılabilecek araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.