Dragon Symbolism In The Alevi-Bektashi Hagiography Texts

Koçak, Aynur; Gürçay, Serdar

doi:10.46595/jad.351732

Journal of Analytic Divinity

2017

DOI: 10.46595/jad.351732

|View full text |Cite

Dragon Symbolism In The Alevi-Bektashi Hagiography Texts

Aynur Koçak

Serdar Gürçay²

Abstract: This article was checked by iThenticate.

Help me understand this report

Search citation statements

Order By: Relevance

Paper Sections

Select...

Citation Types

Supporting

Mentioning

Contrasting

Year Published

2022

2024

Publication Types

Select...

Article5

Relationship

Self Cite0

Independent5

Authors

Journals

Cited by 5 publications

References 1 publication

Supporting

Mentioning

Contrasting

Order By: Relevance

Düstûrnâme-İ Enverî İle Dede Korkut Türki̇stan/Türkmen Sahra/Günbet Yazmasinda Yer Alan Ejder Moti̇fi̇ni̇n İşlevi̇ Üzeri̇ne

SAVCI

2022

Motif Akademi Halk Bilimi Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

Düstûrnâme-i Enverî, 15. yüzyılının ikinci yarısında (1465) Fatih Sultan Mehmed’in hükümranlığı sırasında yazılmış 118 yapraktan oluşan Osmanlı döneminin en eski tarih kitaplarından biridir. Eski Anadolu Türkçesi ile mesnevî biçiminde yazılmış olan Düstûrnâme, 3730 beyitten oluşmaktadır. Eserin Osmanlı tarihi ile ilgili olan bölümünde Şeh Melik ve oğulları Gündüz ile Gök Alp’in ejderhayla mücadelesinin anlatıldığı metin bulunmaktadır. Metinde, ejderhanın başını almak için çıkan beylerin yaşadıkları durumlar ve sonrasında gelişen olaylar anlatılmaktadır. Dede Korkut Türkistan/Türkmen Sahra/Günbet Yazması, tarihinin henüz tahmin edilemediği ancak 17.-18. yüzyıl aralığında yazıya alınmış olabileceği söylenen 31 varaktan oluşan bir eserdir. Yazma içerinde Salur Kazan’ın ejderhayı öldürmesi ile ilgili olan anlatı yer almaktadır. Çalışmada, Oğuz-nâme özelliği gösteren bu metinlerde geçen ejderha ile mücadelenin anlatıldığı kısımlar işlevleri yönünden incelenmiştir. Sözlü yaratıcılık ortamının, yazılı yaratıcılık ortamına etkileri metinler nezdinde değerlendirilmiştir. Ejderha motifinin metinler içerisindeki işlevleri tartışılmış ve ejderha motifinin, kaynağı ya da kökeni her ne olursa olsun, halk muhayyilesinde canlılığını koruduğu ve etki alanın geniş olması neticesinde bu metinlerde de yer aldığı sonucuna ulaşılmıştır.

show abstract

Düstûrnâme-İ Enverî İle Dede Korkut Türki̇stan/Türkmen Sahra/Günbet Yazmasinda Yer Alan Ejder Moti̇fi̇ni̇n İşlevi̇ Üzeri̇ne

SAVCI

2022

Motif Akademi Halk Bilimi Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

show abstract

Salur Kazan’ın yedi başlı ejderhayı öldürmesi anlatmasının arketipsel sembolizm bağlamında incelenmesi

BAYSAL YURDAKUL

2023

RumeliDE Dil Ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

İnsan, beden ve ruhun birleşiminden oluşmuş bir varlıktır. Yaratılışının başlangıcından itibaren, insanın dünya üzerindeki fiziksel ve ruhsal yapısı üzerindeki etkileri günümüzde yapılan araştırmalarla ortaya konulmuştur. Carl Gustav Jung, insan ruhunun dünya ile olan ilişkisi bağlamında ruhsal gerçeklikten bahseder. Bu ruhsal gerçeklik, ruhsal imgeler veya arketipler tarafından oluşturulur. Arketipler, insan ruhunun evrensel ve kolektif birikimini temsil eden imgelerdir ve insanın kendisi dışında kalan varoluşu algılamasına ve buna bağlı olarak davranış biçimleri geliştirmesine olanak sağlar. Arketipler, gelenek, din, dil gibi kavramlara bağlı olarak ortaya çıkabileceği gibi, bağımsız olarak insanın bilinçaltının ürünü olarak da oluşabilir. Bu nedenle arketipler, duyguların ve içgüdülerin evrenselliğinin temelinde yer alır. Evrensel duygu ve içgüdüler sayesinde insanoğlunun psikolojik yapısı açıklanır ve evrensel arketipler meydana gelir. Arketipler, insanlığın kolektif mirasıdır. Bu miras halk anlatmalarına da sirayet etmiş ve kendini bu anlatmalar üzerinden hem görünür hale getirmiş hem de aktarımını sağlamıştır. Halk anlatmalarının arketipsel sembolizm bağlamında ele alınmaları, kültürel ve tarihsel anlayışı derinleştirme, insan deneyimini anlama, derin anlam ve öğretileri keşfetme, halk kültürünün devamlılığını sağlama ve edebi çalışmalarda ilham kaynağı olma gibi farklı amaçlar için oldukça önemlidir. Bu çalışmada, Dede Korkut Kitabı Türkmen Sahra Nüshası'ndaki Salur Kazan'ın Yedi Başlı Ejderhayı Öldürmesi anlatmasındaki arketipik imgeler ele alınacaktır. Anlatmanın içinde bulunan arketipik imgelerin incelenmesi, alt metnin sembollerine ulaşmayı sağlayacaktır.

show abstract

Türk Halk İnanış ve Uygulamalarında Yılanın İşlevine Mitolojik Bir Bakış

Demir

2024

Söylem Filoloji Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

İnsanoğlu tarih boyunca ihtiyaçları doğrultusunda hayvanlarla bir arada yaşamış ve onları maddi ihtiyaçlarının yanı sıra çeşitli özelliklerinden dolayı manevi ihtiyaçlarının karşılanmasında da kullanmıştır. Bazı hayvanların yaratılışı gereği güç ve kendini savunma becerisi insanoğlunun dikkatini çekmiştir. Bu dikkat sonucu ilk ve dini kaynaklarda bazı hayvanlara çeşitli vasıflar yüklenmiştir. Yaşam alanının çeşitliği, ölümcül zehri, gizemli yapısından dolayı yılana birçok kültürde büyük bir önem atfedilmiştir. Günümüzde ölümün ve yaşamın ince çizgisini bedeninde toplayan yılan, sağlığın evrensel bir simgesidir. Yılan birçok kültürde insana sağladığı yarar ve zarar karmaşasından dolayı bilinçte sürekli anlam kaymasına uğramıştır. Semavi dinlerde şeytani bir varlık iken ilk kaynaklarda ata, kral veya koruyucu bir ruh olarak karşımıza çıkar. Yılan, zamansal ve mekânsal olarak bir zıtlık içinde yaşamını sürdürür. Kendi bünyesindeki zıtlık insan algısında da bir zıtlık oluşmasına sebep olmuştur. Türk kültüründe de yılan ilk ve dini kaynaklarda bir anlam zıtlığı içinde kendine yer bulmuştur. Bu çalışmada Türk kültüründe yılanın işlevlerini tespit etmek için mitik kökteki işlevleri ile halk inanış ve uygulamalarındaki işlevleri karşılaştırılmıştır. İşlevsel bağlamda yılanın Türk kültüründeki yeri ve önemi araştırılarak Türk düşünce sistemindeki anlam karışıklığı giderilmeye çalışılacaktır.

show abstract

scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.

Contact Info

customersupport@researchsolutions.com

10624 S. Eastern Ave., Ste. A-614

Henderson, NV 89052, USA

This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

Blog Terms and Conditions API Terms Privacy Policy Contact Cookie Preferences Do Not Sell or Share My Personal Information

Made with 💙 for researchers

Part of the Research Solutions Family.

Dragon Symbolism In The Alevi-Bektashi Hagiography Texts

Abstract: This article was checked by iThenticate.

Cited by 5 publications

References 1 publication

Düstûrnâme-İ Enverî İle Dede Korkut Türki̇stan/Türkmen Sahra/Günbet Yazmasinda Yer Alan Ejder Moti̇fi̇ni̇n İşlevi̇ Üzeri̇ne

Düstûrnâme-İ Enverî İle Dede Korkut Türki̇stan/Türkmen Sahra/Günbet Yazmasinda Yer Alan Ejder Moti̇fi̇ni̇n İşlevi̇ Üzeri̇ne

Salur Kazan’ın yedi başlı ejderhayı öldürmesi anlatmasının arketipsel sembolizm bağlamında incelenmesi

Türk Halk İnanış ve Uygulamalarında Yılanın İşlevine Mitolojik Bir Bakış

Contact Info

Product

Resources

About