Streszczenie: W artykule podjęto problem niespójności systemów instytucjonalnych postkomunistycznych krajów Europy Środkowej i Wschodniej (EŚiW) należących obecnie do Unii Europejskiej. Zakłada się, że istotnym elementem sprawności instytucji jest nie tylko ich jakość, ale również wewnętrzna spójność rozumiana jako dopasowanie formalnych elementów układu instytucjonalnego do ukształtowanych kulturowo instytucji nieformalnych. Wśród wielu aspektów niespójności instytucjonalnej te o podłożu i charakterze kulturowym jawią się jako niezwykle istotne. Niesprawne instytucje w krajach postkomunistycznych umożliwiają społeczeństwu utrwalanie postaw związanych z łamaniem podstawowych zasad funkcjonowania gospodarki rynkowej czy demokratyzacji życia społecznego. W związku z tym w artykule dokonano porównania krajów EŚiW pod kątem wybranych przejawów niespójności systemów instytucjonalnych, mających swe podłoże w kulturowo zakorzenionych postawach i wartościach społeczeństw tych państw. Tym samym -pośrednio -autorka wskazuje na istotną rolę instytucji nieformalnych w tworzeniu spójnych systemów instytucjonalnych gospodarek krajów EŚiW.Słowa kluczowe: instytucje nieformalne, transformacja, kraje postkomunistyczne, korupcja, zaufanie.
Summary:The article addresses the problem of inconsistencies in the institutional systems of post-communist countries of Central and Eastern Europe (CEE) currently belonging to the European Union. It is assumed that an important element of institutional efficiency is not only their quality but also internal coherence, understood as matching the formal elements of the institutional system to culturally-shaped informal institutions. Among many aspects of institutional inconsistency, those of cultural origin and character appear to be extremely important. Inefficient institutions in post-communist countries enable the society to strengthen the attitudes of breaking the basic principles of functioning of a market economy or of democratizing social life. Therefore, the article compares CEE countries with regard to selected manifesta-