Eensaam in die Voortrekkergemeenskap: Askese en geloofsbelewing in die teologie van die Voortrekkervrou Susanna Smit (1799-1863)

Abstract

Solitary in the Voortrekker community: Ascesis and religious experience in the theology of the Voortrekker woman Susanna Smit (1799-1863)An evaluation of Susanna Smit’s commitment to introspection, meditation and solitary contemplation necessarily has to be undertaken in the light of the major impact of the theological pietism of the Dutch Second Reformation on the Voortrekker community. Although the theological literature of the Dutch Second Reformation fundamentally influenced her views on these matters, the economic, political and ecclesiastical position in which she found herself also substantially contributed to her tendency towards solitary contemplation. The tendency to experiential ascesis is, however, not limited to the Dutch Second Reformation, and the impact of current economic and political factors on the church makes it essential, from an ecclesiastical point of view, to take note of the factors which contributed to the emphasis on mystical experiential theology. For this reason the diaries of the Voortrekker woman Susanna Smit are most illuminating and relevant.

Die Rooms-Katolieke Wortels van die Mistiek in die Sewentiende en Agttiende-Eeuse Kaapse Piëtisme

“…In sy Gekrookte Riet word die liefde van Christus vir sy bruid byvoorbeeld in affektiewe terme beskryf: "Wij lezen Hoogl. VII: haar tot terugtrekking in haar kamer 124 ; sy soek die eensaamheid op om haar-na die voorbeeld van Jesus Christus-deur gebed in die geloof te versterk 125 ; die gebede in eensaamheid word 'n Bethel en huis van God 126 ; eensaamheid word die toevlugsoord ter beoefening van die geloof 127 ; daar beleef sy die persoonlike ontmoeting met God ter verkwikking van haar ontstemde gemoed: "Zij die geroepen zijn tot den Bruilof des Lams, kan nooijt twijfelden want de stemme des roepende klinkt ... door en hart met een ontwijvelbaar kragt en blyf als eene diamanten indruksel of graveerzel in het harte geplant." 128 Die verenigingsmistiek van Johannes Tauler sou vanweë die sewentiende-eeuse belangstelling in laasgenoemde se werke onder andere deur Duits-piëtistiese publikasies van Spener en Lodensteyn se invloed na die Kaapse Protestantse gemeenskap uitkring.…”