ÖzBu çalışmanın amacı Orta Anadolu Bölgesi'nde tane doldurma döneminde görülebilen kuraklık tipinin modellendiği kontrollü tarla şartlarında, ekmeklik buğday genotiplerinin verim ve bazı fenolojik özelliklerinin tepkilerinin belirlenmesidir. Çalışma, Konya'da 2009-2010 yetiştirme yıllarında yağmur korunakları altında, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme deseninde, dört tekerrürlü; ana parsellerde uygulamalar (S 1 : Tane doldurma dönemi kuraklığı, S 2 : Tam sulu koşullar) ve alt parsellerde 10 ekmeklik buğday genotipi kullanılarak yürütülmüştür. Çalışmada, genotiplerin verim ve fenolojik özelliklerinin tane doldurma dönemindeki kuraklığa tepkileri değerlendirilmiştir. Çalışmada tane verimi, uygulama ortalamaları olarak 579 kg da -1 (S 1 ) ile 760 kg da -1 (S 2 ) arasında ve stres uygulamaları üzerinden genotiplerde 595 kg da -1 (Göksu 99) ile 725 kg da -1 (BDME 09/1K) arasında değişmiştir. Stres uygulaması, sulu uygulama ile karşılaştırıldığında, tane dolum dönemi kuraklık uygulamasında tane verimi %23.9 oranında azalmıştır. KHİ değerleri 0.58 (Bayraktar 2000) ile 1.73 (Göksu 99) arasında değişmiştir. Bayraktar 2000 çeşidi tane dolum kuraklığına en toleranslı çeşit olarak belirlenmiştir. Fenolojik özelliklerin uygulama ortalamaları olarak, başaklanma süresi 168.6 gün ile 171.9 gün, çiçeklenme süresi 174.2 gün ile 178.1 gün, fizyolojik olum süresi 208.9 gün ile 218.1 gün ve tane dolum süresi 34.7 gün ile 39.9 gün arasında değişim göstermiştir. Stres uygulaması sulu koşullara göre, başaklanma süresinde %1.9; çiçeklenme süresinde %2.2; fizyolojik olum süresinde %4.2; tane dolum süresinde %13 kısalmaya sebep olmuştur. Tane dolum süresi uzun olan çeşitlerin verim değerlerinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Bu çalışmada tane doldurma dönemi kurak stresi altında ekmeklik buğday genotiplerinde kuraklığa adaptasyonu desteklediği belirlenen tane doldurma süresi parametresi, geç dönemde etkili olan kuraklık için, toleranslı genotip geliştirmek amacıyla, seleksiyon parametresi olarak kullanılabilir.Anahtar Kelimeler: Kuraklık, buğday, fenolojik özellikler, seleksiyon, parametre
The Response on the Drought Stress Yield and Phenological Properties of Bread Wheat Genotypes in Grain Filling Stage AbstractThe aim of this study was to determine the responses of the grain yield and some phenological properties of bread wheat genotypes under controlled field conditions which can be seen in grain filling stage in Central Anatolia Region. This research was conducted to observe the drought resistance of ten bread wheat genotypes at grain filling period. Split-plot in randomized complete block design techniques were used with four replicates in 2009-2010 under rain shelter in Konya Province. Two different irrigation treatments were done in grain filling period drought (S1) and in full irrigation conditions (S2). Results showed that grain yield values varied from 579 (S 1 ) to 760 kg da -1 (S 2 ) under drought treatments, and from 595 (Göksu 99) to 725 kg da -1 (BDME 09/1K). If the means of drought treatment was compared with ir...