ÖzetFotodinamik tedavi (FTD), illüminasyon için kullanılan diyot lazer ile aktive edilen fotosensitizör ilacın hastaya verildiği bir tedavi yöntemidir. Erken evre ve endobronşiyal kritik darlığı olmayan ileri evre akciğer kanserlerinin tedavisinde kullanılmaktadır. FDT uygulaması, etkinliği, komplikasyonları ve endikasyonları kısaca anlatılmıştır.Anahtar Sözcükler: Fotodinamik tedavi, akciğer kanseri, endobronşiyal tedavi.
AbstractPhotodynamic therapy (PDT) is a method of treatment in which photosensitizer drug is administered to the patient and activated by diode laser used for illumination. It is used for treatment of advanced lung cancer without endobronchial critical stenosis and for early stage lung cancer. PDT application, efficacy, complications, and indications are briefly explained.
Key words: Photodynamic therapy, lung cancer, endobronchial treatment.Fotodinamik tedavi (FDT), hedef hücreleri (kanseröz veya prekanseröz) yok etmek için ışığa duyarlı ilaç (fotosensitizör) ile kombine görülebilir dalga boyunda ışık kullanılan bir tedavi yöntemidir. Uygulaması kolay bir tedavidir ve oldukça güvenilir tümör ablasyon imkânı sağlar. Torasik maligniteler için diğer onkolojik tedaviler ile kombine kullanılabilir. Akciğer kanserinde ilk bronkoskopik FDT, Hayata ve ark. (1) tarafından 1982 yılında uygulanmıştır. Erken evre ve ileri evre, kısmen endobronşiyal obstrüksiyon yapan küçük hücreli dışı akciğer kanseri (KHDAK) tedavisinde FDT kullanımı Amerika Birleşik Devletleri'nde, 1998 yılında onaylanmıştır.FDT uygulamasında, fotosensitizör (FS) ilaç, işlemden 48 saat önce hastaya verilir. İlaç, özel yoğunluk ve dalga boyundaki illüminasyon ile aktive olur ve ablatif fotodinamik reaksiyon gerçekleşir. İllüminasyon için diyot lazer kullanılır. Işık enerjisi ile fotosensitizör aktive olunca, tip II fotokimyasal reaksiyon meydana gelir ve hücresel sitotoksisiteyi düzenleyen reaktif tekil oksijen ( 1 O2) oluşur. Bir ilacın, FS olması için, oksijen bağımlı tip II reaksiyona neden olması gerekir. FS, ışık salınımı ile enerji kaybeder ve buna floresans denir (2). FDT, tümörün damarsal yapılarına hasar ile ve hücrede apoptozis veya nekroz ile direkt tümör hücre ölümü sağlar (3).