El Sanatlarinin Turi̇zme Etki̇si̇: Gazi̇antep Örneği̇

Abstract

Geleneksel el sanatları özünü, değerini geçmişten alan, toplumun duyguları ve sanatsal beğenileri ile kültürel zenginliklerini yansıtan değerlerdir. Turizm ise, ülkelerin geçmişten günümüze yaşayan bu değerlerini tanıtmada önemli bir unsurdur. Dolayısıyla, Gaziantep'in geleneksel el sanatlarını tanıtmak ve bu el sanatı ürünlerinin turizm endüstrisinde meydana getirdiği etkiyi tespit etmek amacıyla gerçekleştirilen bu araştırma önem taşımaktadır. Bu süreçte Gaziantep İl Kültür Turizm Müdürlüğü, Gaziantep Valiliği, Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanı ve el sanatkârları ile yüz yüze görüşmeler yapılmış ve yarı yapılandırılmış görüşme formlarından yararlanılarak verilere ulaşılmıştır. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmada elde edilen verilere analizler yapılarak çalışma sonuçlandırılmıştır. Araştırma sonucunda, geleneksel el sanatlarının Gaziantep turizminin gelişiminde, şehrin tanıtımında ve turizm faaliyetlerinin tüm yıla yayılmasında önemli bir etken olduğu tespit edilmiştir.

An Evaluation of Savat Handicraft in Van in the Context of the Crafts and Folk Arts Theme of UNESCO Creative Cities Network

“…Considering that savat also needs support in terms of investment and marketing activities, the public sector should give more weight to this issue. Akın (2018) determined that traditional handicrafts are an important factor in the development and promotion of a destination and the spread of tourism throughout the year, that many of the traditional handicrafts in Gaziantep are forgotten because they are not seen as an income generating element by the public, and that the promotion of handicrafts is insufficient. Accordingly, it can be said that niello work has similar problems.…”

“…O açıdan gelen kişilerin bir kere buna göre olması lazım." (K3) Geleneksel el sanatlarından olan savat işçiliğinin turizm sektörü tarafından tanıtılmasıyla turizmin gelişmesinde ve turizm faaliyetlerinin tüm yıla yayılmasında önemli bir unsur olduğu ve kültürel varlıkların dünya çapında tanınırlığına katkı sağlayacağı mümkün hale gelebilecektir (Akın, 2018).…”

“…Bu durum, bölgesel kalkınma ajansı vasıtasıyla gerçekleşebileceği gibi valilik veya yerel yönetimler aracılığıyla ya da ticaret odaları vasıtasıyla da gerçekleştirilebilir. Akın (2018), geleneksel el sanatlarının bir destinasyonun gelişiminde, tanıtımında ve turizmin tüm yıla yayılmasında önemli bir etken olduğunu, Gaziantep ilinde geleneksel el sanatlarının birçoğunun halk tarafından gelir sağlayıcı bir unsur olarak görülmediğinden dolayı unutulmaya yüz tuttuğunu ve el sanatlarının tanıtımının yetersiz kaldığını tespit etmiştir. Buna göre, savat işçiliğinin de benzer problemlere sahip olduğu söylenebilir.…”

“…İlgili literatür tarandığında, geleneksel el sanatları ile turizm arasındaki ilişkiyi inceleyen çok sayıda çalışma mevcuttur. Söz konusu çalışmalarda (Açar, 2014;Akın, 2018;Altınay ve İstanbullu Dinçer, 2017;Bayazit, Ceylan ve Saylan, 2012;Can, 2013;Chang Wall ve Chang, 2008;Çelik ve Toprak, 2018;Dönmez ve Kocakaya, 2022;Eren ve Erkol Bayram, 2021;Köşker ve Karacaoğlu, 2019;Kurgun ve Yumuk, 2013;Marwick, 2001;Mogindol ve Bagul, 2014;Mustafa, 2011;Öter, 2010;Özaltaş Serçek ve Akyüz, 2021;Özbek ve Çevik, 2018;Pekerşen ve Çalık, 2017;Timothy ve Boyd, 2006) el sanatları ile turizm arasında çok boyutlu ve karmaşık bir süreç olduğu, turistlerin el sanatlarının kökenine, uyumluluğuna, çekiciliğine önem verdiği, geleneksel üretim yöntemlerinin turistler için daha anlamlı ve çekici olduğu, el sanatçıları için parasal yönün daha ağırlık kazandığı, bazı destinasyonların el sanatlarından yeterince faydalanamadığını, el sanatlarının yerel kalkınma ve istihdam kaynağı olabileceği, el sanatları ustalarının örgütlenmede sorunlar yaşadığı, üretimde en büyük sorunun hammadde yetersizliği olduğu, el sanatları ürünlerinin evde veya ofiste sergilenebilecek kapasiteye sahip oldukları, teknolojik gelişmelerin usta sayısında belirgin bir düşüşe sebebiyet verdiğini, el sanatları devamı ve sürdürülebilirliği için turizmin gerekli olduğu, destinasyonların önemli bir el sanatları potansiyeli olmasına rağmen tanıtım faaliyetlerinin yetersiz kaldığı, kalifiye eleman yetiştirmede zorlukların yaşandığı tespit edilmiştir.…”

Conservation of Hand-Woven Carpets which are Cultural Heritage, and Their Sustainability as a Touristic Product: Case of Taşpınar, Aksaray

“…Özellikle 2000'li yıllardan sonra bu alanda araştırmaların yoğunlaştığı görülmektedir: Türk el sanatlarının günümüzdeki durumu, kültürel önemi ve azalan sanat ustaları (Öztürk, 2005;Sarıoğlu, 2005;Duymaz & Aydoğdu, 2008;Gür, 2012;Özkoca & Bozkurt, 2013;Dilmaç, 2013;Eroğlu & Köktan, 2013;Doğanay & Çavuş, 2014;Aslan & Yazar, 2015;Orhan vd., 2016;Altıntaş, 2016;Birinci & Camcı, 2016;Varol & Ertürk, 2016;Pekerşen & Çalık, 2017;Özbek & Çevik, 2018;Özdemir, 2019;Deniz & Çelik, 2020;Taş, 2021). Geleneksel el sanatlarının turizm ile ilişkisi (Akpulat & Polat Üzümcü, 2010;Öter, 2010;Günal, 2011;Etikan & Çukur, 2011;Bayazit vd., 2012;Kurgun & Yumuk, 2013;Arıoğlu & Aydoğdu Atasoy, 2015;Can, 2017;Akın, 2018;Bal, 2018;Ekici, 2018;Köşker & Karacaoğlu, 2019;Öz, 2019;Eren & Erkol Bayram, 2021;Kaya & Erol, 2021;Kocakaya, 2022). Türk el sanatlarının sürdürülebilirliği (Alagöz vd., 2018;Çalık & Ödemiş, 2018;Begiç & Öz, 2019;Ödemiş & Çalık, 2019).…”