Elastyczne Formy Zatrudnienia I Zakres Ich Występowania

Abstract

Streszczenie: Artykuł podejmuje problematykę elastycznych form zatrudnienia, rozpoczynając od prezentacji aktualnie występujących w polskim prawie. Poprzez ich porów-nanie wskazano na zalety i wady z punktu widzenia pracowników. Badania przeprowadzone wśród pracowników pokazują zasięg występowania elastycznych form, wśród których dominuje umowa-zlecenie. WprowadzenieTurbulentność otoczenia wymusza na przedsiębiorstwach ciągłe dopasowywanie do zmieniających się warunków zewnętrznych. Owe dopasowania dotyczą zachowań rynkowych oraz wnętrza przedsiębiorstw z wielkością zasobów na czele, co oznacza potrzebę ich zwiększania w okresie koniunktury gospodarczej czy sezonu i zmniejszania w okresach dekoniunktury i pozasezonowych. Wiąże się to również z zasobami ludzkimi, gdzie poza sprawnością działania personelu jego wielkość jest również istotna. Specyfika tych zasobów, w połączeniu z uwarunkowaniami prawnymi, czyni zarówno proces doboru pracowników, jak i ich zwalnianie (czynniki decydujące o poziomie zatrudnienia) znacznie trudniejszymi do przeprowadzenia niż zmiany wielkości pozostałych zasobów przedsiębiorstwa. Tradycyjny model zatrudnienia z umowami o pracę jest więc poszerzany o inne formy powierzenia pracy, składające się z umów cywilnoprawnych bazujących na Kodeksie cywilnym i samozatrudnienia, czyli świadczenia usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, co pozwala na większą elastyczność w postaci dopasowania wielkości personelu do bieżących potrzeb. Te formy zatrudnienia, określane jako elastyczne czy nietypowe, mają dość szerokie zastosowanie w polskich przedsiębiorstwach, choć nie jest to poziom podobny do spotykanego w USA, gdzie w 2015 roku było to aż 34% wszystkich zatrudnionych i udział ten rośnie (Trendy HR 2015). Poza elastycznością w kształtowaniu wielości personelu umowy te charakteryzują się innymi korzyściami dla przedsiębiorców, gdzie niższe koszty pracy i możliwości ich szybkiego obniżenia w pogarszających się warunkach zewnętrz-nych czy spadku kondycji ekonomicznej firmy należą do głównych zalet. W przeciwieństwie do umów o pracę te formy zatrudnienia dają pracodawcy większe możliwości dostosowania charakteru kontraktu do potrzeb w zakresie długości Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej Zarządzanie Nr 28 t. 1 (2017) s. 194-207 dostępne na: http://www.zim.pcz.pl/znwz

Shaping Employee Experience in the Changing Social and Organisational Conditions

“…The term 'employee' is used, sensu largo, to relate to a person providing work for an enterprise, regardless of the legal formula that defines this relation between the parties (Bąk-Grabowska, 2014, pp. [24][25][26][27][28][29][30][31][32].…”

Expectations and Challenges in the Labour Market in the Context of Industrial Revolution 4.0. The Agglomeration Method-Based Analysis for Poland and Other EU Member States

“…Taking into account the flexibility of employment, Poland is at the forefront of statistical figures in terms of the number of people employed under civil law contracts [50]. Although it is an important instrument to mitigate the effects of the economic collapse, it does not guarantee pension security or employment security for people employed under such contracts.…”

Untitled

“…This is important because, as practice shows, there have been many abuses of workers' rights, hence the need to protect the social rights of employees (Sluiter et al, 2022). The benefi ts of atypical forms of employment for employers seem to be obvious, as they include lower costs and access to competences, which increases the fl exibility of responding either to customer needs (Randstad, 2021), or changes in the economic situation (Brzeziński, 2017). This is not the same case with employees.…”