Epigrafik Veriler Işığında Antikçağ Anadolusunda Eğitim

Abstract

Öz: Bu çalışmada, antikçağ Anadolusu'nun eğitim anlayışı, eğitim kurumları ve işleyişi epigrafik veriler ışığında değerlendirilerek mercek altına alınmaktadır. Küçük Asya'nın özellikle batı kıyılarından elde edinilen yazıtlar vasıtasıyla Hellenistik Dönem'de Ionia ve Karia bölgelerinde bir eğitim sisteminin varlığından söz edilebilmektedir. Eğitimle birebir ilişkin olan terimlerden "paidonomos, paidagogos, paidotribes ve grammatikos" içerikli yazıtların sayı bakımından fazlalığı ise söz konusu dönemlerde çocuğun eğitimine verilen önemi göstermektedir. Bununla birlikte antik kaynaklarda gymnasion, palaistra ve didaskaleon gibi eğitim kurumları arasında yer almayan dairesel bir eğitim alanının (ἐνκυκλίος) varlığını Ksanthos kentinden bir yazıtta bulmaktayız. Yazıtlar neticesinde öğretmenlerin aylık ya da yıllık olarak aldıkları belli bir ücret karşılığında çalıştıklarına; çocukların günümüzde olduğu gibi bayramlara ya da yarışmalara öğretmenleri gözetiminde katıldıklarına; yasalar çerçevesinde bir okul sisteminin var olduğuna ve okul gelir-giderlerinin denetim altında tutulduğuna dair verilere ulaşılmaktadır.Abstract: In this study through the scrutiny of epigraphic evidence the state of education, educational institutions and practice of education in antiquity in Anatolia is evaluated. In particular, from Hellenistic inscriptions from Ionia and Caria on the west coast of Asia Minor there is record of the existence of an educational system. The terms "paidonomos, paidagogos, paidotribes and grammatikos" recorded in inscriptions, once or several times are associated with education, indicating the importance of education. However, in an inscription from the city of Xanthos the presence of a circular field of education (ἐνκυκλίος) is recorded, differing from the gymnasion, palaistra ve didaskaleon recorded in ancient sources. From inscriptions it is learnt that teachers worked for a certain monthly or annual fee and as today, children participatated in competitions or festivals under the guidance of their teachers. The school system was defined through laws and the income and expenses of schools were supervised.

Eski̇ Yunan Da Müzi̇k Eği̇ti̇mi̇

“…III. yüzyıla tarihlenen bir yazıt bulunmuştur (Bilgiç, 2014;325). Bu yazıtta, Onesimos oğlu Polythrous isimli zengin bir Teos vatandaşının bir eğitim vakfı kurduğu ve toplamda 34.000 drakhmai'ı bulan çeşitli ödemelerde bulunduğu belirtilmektedir.…”

“…Bir hoplomakhos ve ok atmayı ve cirit atmayı öğreten bir kişiyi kiralama işini hem paidonomos hem de gymnasiarkhos halka yararlı olmak için yapacaklardır. Aynı yazıttan gramer öğretmenlerinin çocukların sayısı hakkında itiraz ederlerse düzen içinde itaat etmelerine paidonomos'un karar verdiği aktarılmaktadır ( Bilgiç, 2014;327). Gramer eğitiminden sonra çocuk, müzik eğitimine başlamakta ve buna "entelektüel eğitim" de denilmektedir.…”