Erken Evlilik Yapan Kadınların Evli Kadın Rolünü Deneyimleme Sürecine İlişkin Nitel Bir Araştırma

Abstract

Çocuk evliliği ya da erken evlilik, gelişmemiş ya da gelişmekte olan ülkelerde yaygın olarak karşılaşılan nemli bir kadın ve çocuk sağlığı sorunudur. Erken evlilikler genellikle resmi nikah olmaksızın, dini nikahla gerçekleştiği için kesin sayılara ulaşmak oldukça zordur. İstatistiklere bakıldığında ise, Türkiye’de yaklaşık olarak her dört kadından birinin on sekiz yaşından önce evlendirildiği görülmektedir. Çocukların erken yaşta evlendirilmeleri çocuk istismarının en yaygın görülen biçimlerinden biridir; fizyolojik ve psikolojik hastalıkların yanı sıra, aile içi şiddet konusunda da risk faktörüdür. Psikoloji alan yazınında erken evlilik olgusu ile ilgili son yıllarda çalışmalar yapılmaya başlanmış olsa da, bu çalışmalarda çoğunlukla nicel yöntemler kullanıldığı görülmektedir. Mevcut çalışmada ise erken evlilik deneyiminin anlaşılmasına odaklanılmıştır. Bu amaçla, çalışma kapsamında on sekiz yaşından önce evlendirilmiş, yaşları 30 ile 41 arasında değişen altı evli kadın ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Görüşmelerin analizi Yorumlayıcı Fenomenolojik Analiz (YFA) yöntemi ile yapılmıştır. YFA katılımcıların yaşadıkları deneyimlere yükledikleri anlama önem verdiği ve deneyimin yaşandığı ve ifade edildiği kültürel bağlamı da göz önüne aldığı için tercih edilmiştir. Analizler sonucunda “Eşle yaşanan olumsuz deneyimler”, “Eşin ailesi ile yaşanan deneyimler”, “Yeni rolle ilişkili zorluklar ve yetersizlikler” ve “Evlilik bilgisi” olmak üzere dört tema ve bu temalara bağlı alt temalar elde edilmiştir. Elde edilen temalar ilgili literatür eşliğinde tartışılmıştır.

Spouse and mother-in-law rejection and marital adjustment of Turkish women with child and adult marriage

“…In a qualitative study it was stated that early-married women felt left alone by their husbands, that they were subjected to violence by their spouses, and they complained that they could not communicate with them. Women stated that their husbands were indifferent and cold, even if they did not show violence (Cevheroğlu & Kışlak, 2022). Early-married women mostly did not have any connection with their prospective husband before marriage (Durğut & Kısa, 2018; Taplak & Yılmaz, 2022), and they were frequently subjected to violence during their marriage (Nasrullah et al,2014; Oshiro et al, 2011).…”

“…Their spouses have the last word on these matters (Santhya et al, 2010). The women stated that they do not even have permission to go shopping by themselves to meet their simple needs, that they were completely socially isolated (Tuğrul, 2018), and that they were not allowed to visit their families (Cevheroğlu & Kışlak, 2022). Women in such circumstances may be more likely to think that their husbands have neglected them and ignored their needs.…”

Evli Bireylerin Evlilik Doyumlarının, Eşe Kendini Açmalarının ve Bağlanma Yaralanmalarının İncelenmesi

“…Anlaşarak evlenen bireyler birbirlerini daha iyi tanıma imkanı bulmakta, birlikte daha çok zaman geçirmekte ve derin paylaşımda bulunma imkanları daha fazla olmaktadır ve dolayısıyla birbirlerinin duygu, düşünce ve beklentilerinin farkında olarak evlilik ilişkisine başlamaktadırlar. Görücü usulü evliliklerde ise evlilik öncesi geçirilen süre çoğu zaman çiftin birbirini tanıması için yetersiz kalmaktadır (Aslan Cevheroğlu ve Tutarel Kışlak, 2022;. Bu açıdan bakıldığında anlaşarak evlenen bireylerin hem evlilik uyumlarının hem de evlilik doyumlarının görücü usulü evliliğe göre daha yüksek olması beklenen bir sonuçtur.…”