Eskişehir İl Halk Kütüphanesi Dermesinde Bulunan Resimli Çocuk Kitaplarının Fiziksel ve İçerik Özelliklerinin Ödünç Alınma Üzerinde Etkisi

Abstract

Genellikle çocuk edebiyatı eserleri aracılığıyla yaratılan ve güçlendirilen okuma kültürü, çocukların zihinsel (bilişsel), ruhsal, sosyal, ahlaki, dilsel ve estetik gelişimlerinde önemli işlevlere sahiptir. Çocukların bebeklik dönemlerinden itibaren çocuğa görelik ilkesine uygun nitelikte çocuk kitapları ile karşılaşmaları onların okuma kültürlerini yaşamları boyunca sürecek biçimde sağlam ve sağlıklı bir temele oturtacaktır. Halk ve çocuk kütüphaneleri, çocukları çeşitli türde ve çok sayıda çocuk kitabı ile buluşturan toplumsal kuruluşlardır. Ancak bu kütüphanelerin okuma kültürü konusundaki önemli rollerini yerine getirebilmeleri için çocuğa uygun ve nitelikli çocuk kitapları dermesine sahip olmaları gerekmektedir. Amaç: Bu çalışmanın amacı, Eskişehir İl Halk Kütüphanesinin dermesinde yer alan okul öncesi (erken dönem) resimli çocuk kitaplarını fiziksel (dış yapı) ve içerik (içyapı) özellikleri ile çocuğa görelik ilkesi açısından değerlendirerek, bunun ödünç alma üzerine etkilerini ortaya koymaktır.

0-10 Yaş Grubu Çocuklara Yönelik Çocuk Şiir Kitaplarına İlişkin Fiziksel ve İçerik Özelliklerin İncelenmesi

“…Çocuğun hayatında önemli bir yere sahip olan çocuk edebiyatı ürünlerine yönelik yapılan araştırmalar incelendiğinde; yapılan araştırmaların resimli çocuk kitaplarının daha çok fiziksel ve içerik açısından (Gönen ve diğerleri, 2011;Gönen ve diğerleri, 2016;Kapoğlu, 2012;Kılıç ve diğerleri, 2017;Koçak, 2017;Yılmaz ve Yılmaz, 2021) ve çocuk hakları, toplumsal cinsiyet, değerler gibi farklı konular açısından incelenen kitaplar olduğu görülmektedir (Aslan ve Güldenoğlu, 2018;Bağçeli Kahraman ve diğerleri, 2020;Bağçeli Kahraman ve Özdemir, 2019;Büyükalan ve Harmankaya, 2019;Dilek, 2017;Erhan, 2020;Güzelyurt, 2020;Karaman Kepenekçi ve Aslan, 2011;Maltepe, 2013). Çocuk şiir kitaplarına ilişkin incelemelerin ise sınırlı sayıda olduğu görülmektedir.…”

Erken çocukluk dönemine yönelik fen temalı bilgi veren resimli çocuk kitaplarının incelenmesi

“…Alan yazında resimli çocuk kitaplarının niteliği, içeriği, resimleme özellikleri, çocuğa görelik ilkeleri, çok kültürlülük özellikleri, mizah anlayışı, şiddet ve korku öğeleri içerip içermemesi, cinsel eğitim, dil gelişimi, MEB okul öncesi eğitim programına uygunluğu açısından incelenen araştırmaların olduğu görülmektedir (Aslanyürek, 2021;Dağlıoğlu & Çamlıbel-Çakmak, 2009;Dağlıoğlu & Çamlıbel Çakmak, 2009;Darga vd., 2021;Dedeoğlu vd., 2021;Dirican & Dağlıoğlu, 2014;Deniz & Gönen, 2021;Gönen, 1993;Gönen vd., 2009;Gönen vd., 2012;Kılıç vd., 2017;Öztürk & Gök, 2021;Yıldız vd., 2018;Yılmaz & Yılmaz, 2021). Bununla birlikte resimli çocuk kitaplarının fen alanı ile ilişkili olabileceği şekilde çevre eğitimi ve coğrafya eğitimi açısından incelendiği araştırmaların da olduğu görülmektedir (Gönen & Güler, 2011;Güzelyurt & Özkan, 2019;Hsiao & Shih, 2016;Özkan Kılıç vd., 2014).…”

“…Informational children's picture books, the content of which is prepared by considering the developmental characteristics of children, have important contributions to children's correct recognition and learning of science concepts, development of scientific vocabulary, and most importantly, triggering their sense of curiosity. In the literature, it is seen that there are studies examined in terms of the quality, content, illustration features, principles of child-friendliness, multicultural features, sense of humor, whether they contain violence and fear elements, sexual education, language development, and their suitability for the MEB preschool education program (Aslanyürek, 2021;Dağlıoğlu & Çamlıbel-Çakmak, 2009;Dağlıoğlu & Çamlıbel Çakmak, 2009;Darga et.al., 2021;Dedeoğlu et al, 2021;Dirican & Dağlıoğlu, 2014;Deniz & Gönen, 2021;Gönen, 1993;Gönen et al, 2009;Gönen et al, 2012;Kılıç et al, 2017;Öztürk & Gök, 2021;Yıldız et al, 2018;Yılmaz & Yılmaz, 2021). In addition, it is seen that there are also studies that examine informational children's picture books in terms of environmental education and geography education, which may be related to the field of science (Gonen & Guler, 2011;Güzelyurt & Özkan, 2019;Hsiao & Shih, 2016;Özkan Kılıç et al, 2014).…”