Examination of Organizational Stress Sources and Work-Life Balance Effective on Female Architects

Abstract

Bireyin çalışma veya sosyal yaşamında karşılaştığı olay/durumlardan kaynaklanan bazı uyarıcılara fiziksel ve psikolojik tepkisi olarak ortaya çıkan stres, çalışan ve çalışma ortamı sağlığının korunmasında önemli risk faktörlerindendir. Birey üzerindeki etkisinin yanı sıra dolaylı olarak çalışma ortamını da etkilemektedir. Stres insan odaklı yapısı dolayısıyla inşaat sektörü çalışanlarının da sıklıkla yaşadığı bir durumdur. Stresin kontrol altına alınabilmesi için, stres kaynaklarını belirlenmesi önceliklidir. Bu çalışmada; iş yaşamında karşılaşılan stres kaynakları, iş-yaşam dengesini bozan olay/durumların etki düzeyleri ile demografik değişkenlere göre farklılıkları ve işten ayrılma niyeti kadın mimarlar özelinde araştırılmıştır. Çalışmada, literatürden yararlanılarak anket formu düzenlenmiştir. Veri toplama aracı olarak hazırlanan anket formunda yer alan soru/ifadelerde mimarlık ofisi ve yüklenici/tedarikçi firmada çalışan kadın mimarların, stres kaynakları ve iş-yaşam dengesini bozan olay/durumlardan etkilenme düzeylerini derecelendirmeleri istenmiştir. Anket çalışması 157 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Kadın mimarları; işin belli bir sürede bitirilme zorunluluğu, çalışma ortamının erkek egemen olması, uzun ve düzensiz çalışma saatleri, aynı anda birden fazla kişiye karşı sorumlu olma, sektördeki kadına yönelik önyargı, çalışma hayatında kadının kişisel sorumlulukları en yüksek düzeyde etkileyen stres kaynakları olduğu bulgular arasındadır. Ayrıca elde edilen bulgular; kadın mimarların iş-yaşam dengesi kurmakta orta düzeyde zorlandıklarını ve işten ayrılma niyetlerinin düşük düzeyde olduğunu göstermektedir. Çalışma bulguları, uzun ve düzensiz çalışma saatleri, işin belli bir sürede bitirilme zorunluluğu ve aynı anda birden fazla kişiye karşı sorumlu olma gibi inşaat sektörü ile karakterize olmuş özelliklerin de kadın mimarlar üzerinde stres yarattığını göstermektedir.

Akademisyenlerin Çalışma Ortamında Karşılaştıkları Psikososyal Tehlikeler: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması(Psychosocial Hazards Faced By Academics in the Working Environment: A Scale Development Study)

“…Çalışmamızda akademisyenlerin psikososyal tehlike alanı olarak tanımlanan iş programları alanına yönelik karşılaştıkları tehlikeleri tanımlayan iş koşullarına maruziyetlerini belirlemek için ölçekte bu maddelere yer verilmiştir. Yapılan çalışmalarda uzun ve düzensiz çalışma saatlerinin çalışanda strese sebep olduğu belirtilmektedir (Shields, 1999;Martens vd., 1999;Harrington, 2001;Çivici 2020). Dolayısıyla akademisyenlerin uzayan çalışma saatleri, evden çalışma gibi yeni durumlarla karşılaştıklarında verdikleri psikososyal tepkilerin ölçülmesi açısından ölçekte yer alan iş programları boyutunun önemli olduğu söylenebilir.…”