Excavations at Sparta: the Roman stoa, 1988–91 Preliminary report, Part 1: (c) Medieval pottery

Abstract

Contexts recently excavated by the BSA in the Roman stoa at Sparta contain pottery dating from the 12th to early 14th centuries. The bulk of the material dates to the first half of the 13th cent., and demonstrates that certain styles of pottery decoration, once considered to be mainly 12th-cent. in date, continue in currency much longer. These contexts show that Champlevé (Morgan's ‘Incised ware’) decorated with animal motives in the tondo are companion pieces of Glaze Painted (Morgan's ‘Green and Brown Painted group V’) and late Slip Painted wares. The descriptively (but confusingly) named ‘Protogeometric’ style of plainware decoration is also one that remains in currency. Cooking-vessels are almost exclusively handmade, in a very coarse fabric evocative of so-called ‘Slavic’ pottery of the 7th cent., with which it may well be confused. Table amphoras (stamnia) and small pithoi are often decorated with a distinctive incised decoration, making handles and body sherds of this usually nondescript and conservative shape particularly identifiable and diagnostic.

KYTHERAFORTY YEARS ON: THE POTTERY FROM HISTORICAL KASTRI REVISITED

“…Decoration: incised wavy line on upper body. Shape: convex convergent upper body; heavy oval handle. See for shape, Sanders 1993, 282–3, fig. 15 (Sparta); Vroom 2005, 97–9 MBYZ 15.1–3. M 34.…”

Η Ιστορία Της Μητρόπολης Λακεδαιμονίας Κατά Τη Βυζαντινή Περίοδο

“…Μάλιστα, το Χρονικό σημειώνει με έμφαση ότι ο επίσκοπος της πόλης ακολούθησε όσους από τους κατοίκους κατέφυγαν στην Επίδαυρο Λιμηρά και ίδρυσαν την Μονεμβασία.105 Κάτω από αυτές τις συνθήκες, ορισμένοι ερευνητές θεωρούν ότι οι επίσκοποι της πόλης μετέφεραν την έδρα τους στη νεόκτιστη καστροπολιτεία της Μονεμβασίας, χωρίς όμως να λησμονήσουν και να αποποιηθούν την καταγωγή τους και κατ' επέκταση την επωνυμία της επισκοπής τους.106 Για τον λόγο αυτόν, άλλωστε, ο μόνος γνωστός επίσκοπος Λακεδαιμονίας των λεγόμενων σκοτεινών αιώνων, ο επίσκοπος Θεοδόσιος, που συμμετείχε στις εργασίες της Στ΄ Οικουμενικής Συνόδου (680/681), υπέγραψε τα πρακτικά της με την ιδιότητα του ἐπισκόπου τῆς Λακεδαιμονίων102 Για την πολιτική του αυτοκράτορα Νικηφόρου Α΄, όσο αφορά την αποκατάσταση και την εδραίωση της βυζαντινής κυριαρχίας στην Πελοπόννησο, βλ. Charanis, The savior of Greece, 75 -92 • Νιάβης, The Reign of Nicephorus, 76-91.103 Βέης, Μονεμβασίας, 64 -65 • Lemerle, Chronique, 10 41 -50 • Dujčev, Cronaca 12113 -16 133 • Kislinger, Regionalgeschichte, 201[42][43][44][45][46][47][48][49][50] .104 Βέης, Μονεμβασίας, 66 -67 • Lemerle, Chronique, 10 41 -50 , 10 70-73 • Dujčev, Cronaca 12113 -16133 , 22196 -200 • Kislinger, Regionalgeschichte, 202 -203[63][64][65][66][67][68][69][70][71][72][73][74] .105 Βέης, Μονεμβασίας, 64 • Lemerle, Chronique, 10 44 -48 • Dujčev, Cronaca 14 121 -126 • Kislinger, Regionalgeschichte, 201[45][46][47][48] .106 R. -J. Lilie, '' 'Thrakien' und 'Thrakesion'. Zur byzantinischen Provinzorganisation am Ende des 7.…”

“…Επίσης, έχει εντοπιστεί και ένα μαρμάρινο επίθημα, με λοξότμητες πλευρές και γλυπτό διάκοσμο θρησκευτικής θεματολογίας, που έχει χρονολογηθεί στα τέλη του 7 ου αιώνα/αρχές του 8 ου αιώνα 112. Τέλος, η ανασκαφή των μεσαιωνικών στρωμάτων του αρχαίου θεάτρου της πόλης αποκάλυψε χειροποίητη κεραμική, που έχει βρεθεί μαζί με καλής ποιότητας τροχήλατη σε στρώματα του 8 ου -10 ου αιώνα 113. Η διαπίστωση αυτή οδήγησε τον ανασκαφέα στην άποψη ότι, όπως συμβαίνει και σε άλλες περιοχές με έντονη βυζαντινή παρουσία κατά τη διάρκεια των σκοτεινών αιώνων (Κόρινθος, Άργος, Εξαμίλιο), έτσι και στη Σπάρτη έχουμε μαρτυρίες για την συμβίωση του τοπικού πληθυσμού με τους επήλυδες, που θα επιφέρει σταδιακά την αφομοίωση και τον εξελληνισμό των επήλυδων από τον τοπικό πληθυσμό 114.…”

“… Ζησίου, Σύμμικτα,[58][59] Inscriptions,113. Ας σημειωθεί ότι η επιστημονική κοινότητα χωροθετεί τα περιουσιακά αυτά στοιχεία στην περιοχή της Βόρειας Κυνουρίας, καθώς τα περισσότερα από τα αναφερόμενα τοπωνύμια χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα (Αλέξανδρος, Ιστορία, τ. Β΄, 7 -8).…”