Fjarkennsla í faraldri: Nám og kennsla í framhaldsskólum á tímum samkomubanns vegna COVID-19

Abstract

Sú heimskreppa sem orðið hefur vegna COVID-19 faraldursins hefur haft gríðarleg áhrif á starf íslenskra framhaldsskóla. Vegna samkomubanns sem stjórnvöld lýstu yfir færðist allt staðnám á því skólastigi yfir í fjarnám (hér eftir fjarkennsla) á einni helgi. Markmið greinarinnar er að skoða hvernig framhaldsskólakennarar tókust á við nýjan raunveruleika meðan á samkomubanninu stóð, hvernig kennsluhættir breyttust og mat þeirra á námsgengi nemenda. Í greiningunni verður litið sérstaklega til áhrifa skólastærðar og fyrri reynslu kennara af fjarkennslu. Niðurstöðurnar eru byggðar á spurningalistagögnum sem Menntavísindastofnun Háskóla Íslands safnaði á vordögum 2020. Alls svöruðu 680 kennarar listanum. Niðurstöðurnar sýna að framhaldsskólakennurum tókst að bregðast hratt við ástandinu og halda úti kennslu í samkomubanni, þó í breyttri mynd væri. Flestir kennarar réðu að mestu sjálfir hvernig þeir höguðu kennslu sinni og töldu sig ekki fá mikinn stuðning í skólum sínum. Kennsla og námsmat varð einsleitara og kröfur til nemenda breyttust nokkuð. Flestir kennarar sýndu aukinn sveigjanleika og höfðu áhyggjur af slakari mætingu nemenda. Á öllum þessum þáttum var þó merkjanlegur munur eftir skólastærð og einnig hafði fyrri reynsla af fjarkennslu sitt að segja. Greinin er mikilvægt innlegg í umræðu um fyrirkomulag fjarkennslu í neyðarástandi (e. emergency remote teaching) (Bozkurt og Sharma, 2020) og þar er bent á atriði sem brýnt er að líta til við áframhaldandi þróun kennslu og kennsluhátta á framhaldsskólastigi. Greinin sýnir einnig hvers megnug kennarastéttin var í COVID-19 ásamt að þar er bent á flókin úrlausnarefni kennara og tækifæri til umbóta.