Fransa’nın Alsace-Moselle Bölgesi Devlet Okullarında Din Eğitimi

Abstract

Kendine özgü laiklik anlayışıyla din ve devletin kesin hatlarla birbirinden ayrıldığı Fransa’da, eğitim sistemi de bu anlayış doğrultusunda yapılanmış, din ve inançlara resmi eğitim sistemi içerisinde yer verilmemiştir. Ancak, Fransa’nın Alsace-Moselle bölgesi bunun istisnası sayılabilir. Günümüzde Fransa’nın sınırları içerisinde yer almasına rağmen, kendine özel tarihi geçmişi dolayısıyla bu bölge, din eğitimi yaklaşım ve uygulamaları bakımından Fransa’nın diğer bölgelerinden ayrılmaktadır. Literatür incelemesi yoluyla verilerin toplandığı bu çalışmada; Alsace-Moselle bölgesinin, devlet okullarında din eğitimi lehine sahip olduğu ayrıcalığın hangi nedenlere dayandığı, bu bölgede din eğitiminin yasal dayanaklarının neler olduğu, hangi din eğitimi yaklaşım veya modellerinin benimsendiği, din eğitimi bağlamında hak ve özgürlükler açısından farklı din veya inanç mensuplarının, hususen Müslümanların, durumlarının ne olduğu sorularına yanıtlar aranmıştır. Bu araştırma neticesinde, Alsace-Moselle bölgesindeki devlet okullarında din eğitiminin, muafiyet hakkını da içerecek tarzda, zorunlu ve mezhebe/dine dayalı olduğu, genel organizasyonu ve finansmanının devlet tarafından yapıldığı, din eğitimi alanında tanınan ayrıcalıkların devlet tarafından kabul edilen (culte statutaire) dört kült ile sınırlı olduğu, bölgenin kendine has tarihi geçmişi ve günümüzde cari olan yasal hak ve sınırlılıklar dolayısıyla İslam ve diğer din ve inançları kapsamadığı tespit edilmiştir.

Sûfîlerin Davet Metodu

“…Sûfîler, İslâm davetinin kalıcı olmasını sağlamak amacıyla İslâmın evrensellik ilkesinden hareketle dostane ve yapıcı bir tavır sergilemeye önem vermişlerdir. Özellikle tarîkat eliyle İslâmlaşan yerlerde mensuplarına marîfetullaha ermeyi salık veren faaliyetlerde, "Allah'a götüren yollar nefislerin adedincedir" anlayışıyla hareket etmeye önem vermişlerdir 56. Özellikle İslâm'a davetin hikmet,57 çirkinliklere alenî olarak cevap vermeme, 58 cahillerle bile tatlılıkla ve yumuşak konuşulması 59 gibi önemli görülen hallerde sûfîler müsâmaha anlayışını düstur edinmişlerdir.Öte yandan İslâm ümmetinin yorum ve uygulama farklılıklarına rağmen özellikle sûfîlerin bulunduğu yerlerde İslâm'ın temel inanç, ibadet ve ahlâkî ilkelerden taviz verilmesi ve aşırılıkların ortaya çıkması sonucunu ortaya çıkarmamıştır.…”