Gebelik ve Postpartum Dönemde Sık Görülen Ruhsal Bozukluklar (Common Psychiatric Disorders in Pregnancy and Postpartum Period)

Abstract

Psikiyatrik hastalıkların görülme sıklığı, kadınların doğurganlık çağında diğer yaşam dönemlerine oranla kısmen artmaktadır. Gebelik ve postpartum döneminse,ruhsal hastalık görülme sıklığındaartıştan çok, hastalığın alevlenmesi ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Buna göre, gebelik ve postpartum dönem pek çok kadın için anksiyete bozukluğu, depresyon, yeme bozukluğu ve psikoz gibi psikiyatrik hastalıklara yatkınlığın arttığı bir dönem olabilmektedir. Gebelik sürecinde bedendeki fizyolojik değişiklikler, cinsel ilgideki değişiklikler ve doğumla ilgili anksiyete, duygudurum değişikliğine katkı sağlayabilir. Bunun yanında gebelikte görülen somatik yakınmalar, depresyon ve anksiyete belirtileri hekimlerce genellikle gebelikle ilgili hormonal ve fiziksel değişikliklere bağlanmakta ve sıklıkla daha az teşhis edilebilmekte ve buna bağlı olarak da tedavileri aksamaktadır. Daha önceden hastalık öyküsü bulunan kadınların hamilelik ya da postpartum döneminde bu hastalıkların alevlenme riski bulunmaktadır. Ayrıca bu dönemlerde bazı psikiyatrik bozuklukların tedavileri değişebilmekte veya ilaç dozlarında değişikliğe gidilmesi gerekliliği ortaya çıkabilmektedir. Bu dönemdeki psikiyatrik hastalıklarla ilgili çalışmalarınçoğunun son yıllarda gerçekleşmesinden dolayı klinisyenlerin bu dönemdeki bireylere yaklaşımına yönelik bilgi oldukça sınırlıdır.Tedavisi ihmal edilen bu ruhsal bozuklukların anne-çocuk ilişkisinin ciddi olarak bozulması ile sonuçlandığı göz önüne alındığında, bu konuya duyarlılık ile yaklaşılmasının gerektiği açıktır.Bu derlemede gebelik ve postpartum dönemde sık karşılaşılan psikiyatrikhastalıklar konusunda makaleler gözden geçirilerek, bu hastalıkların tanısı, müdahale yöntemleri ve tedavi konularında klinisyenlere önerilerde bulunulmaktadır.

İkiz Gebeliği Olan Bireylerde Anksiyete Ve Depresyon Düzeyleri

“…[15] Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS): It is a selfreport scale that is prepared to screen signs of anxiety and depression in those with a physical disease. [8] HAD has been adjusted in Turkish language, and validity and reliability studies were performed by Aydemir and colleagues. [9] In the 14-question test, 7 questions evaluate anxiety and 7 questions evaluate depression.…”

“…[7] Due to mental disorders, worsening quality of life and reduced functionality of a mother and domestic conflicts adversely affects physical and mental development of the fetus and mother-child relationship. [8] Although there are studies on psychiatric disorders in reproductive women, there is a limited number of specific studies related to multiple pregnancy and perinatal psychiatric disorders. Although psychological effects of multiple pregnancies and deliveries have been studied, sample of majority of the studies is small and of descriptive type.…”

Postpartum Dönemi̇n Görünmeyen Yüzü: Ci̇nsel İşlev Bozukluğu

“…Evlilik çatışmaları, özgeçmişte depresyon hikayesi, yaşanılan stresi arttıracak olaylar ya da sosyoekonomik zorluklar doğum sonrası depresyonu destekleyen faktörler arasındadır. Postpartum depresyon yaşayan kadınlarda cinsel işlev bozukluğunun yaygın olduğu ifade edilmiştir [21]. Johannes ve ark.…”

Gebelik ve Laktasyon Döneminde Psikiyatrik Bozukluklar ve Tedavisi

“…stres, uykusuzluk, iştahsızlık gibi somatik belirtilere neden olmakta ve annede yükselen stres hormonları fetüsün bedensel ve ruhsal gelişimini kötü etkilemekte, çeşitli sorunlara yol açabilmektedir. Tedavisi ihmal edilen bu ruhsal bozuklukların anne ile çocuk arasındaki fizyolojik ve psikolojik ilişkinin ciddi düzeyde bozulması ile sonuçlandığı göz önüne alınarak bu dönemdeki kadınların kliniği değerlendirirken daha dikkatli davranılmalıdır (3). Ruhsal hastalıklar kadınlarda sıklıkla 18-45 yaşları arasındaki reprodüktif dönemde ortaya çıkmaktadır.…”