Görme Engelli Çocuğu Olan Anne ve Babaların Çeşitli Psikolojik Değişkenler Açısından Karşılaştırılması

Abstract

Bu araştırmanın amacı görme yetersizliği olan çocuk ve ergenlerin anne-babalarının stres, başa çıkma yöntemleri, yaşam doyumu ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki farkı incelemektir. Araştırma kapsamında Ankara'daki görme engelliler okullarında okuyan 6-18 yaş arası 75 öğrencinin anne-baba çiftlerine ulaşılmış ve Kişisel Bilgi Formu, Kontrol Odağı Ölçeği, Maslach Tükenmişlik Ölçeği, Yaşam Doyumu Ölçeği ve Engelli veya Süreğen Hastalığı Olan Bir Çocuğa Sahip Anne Babaların Kaygı ve Endişe Düzeylerini Ölçme Aracı'ndan oluşan ölçek setini eksiksiz doldurmuş olan 58 ebeveyn çiftine ait veriler analiz edilmiştir. Bulgularda görme engelli çocuğu olan ebeveyn çiftlerinde anne-babalar arasında, sahip olunan kontrol odağı, yaşam doyumu düzeyi, stres düzeyi ve tükenmişlik düzeyi bakımından anlamlı fark gözlenmemiştir. Başa çıkma biçimlerine bakıldığında babaların inkâr eğiliminin annelerden anlamlı olarak yüksek olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Stres kaynakları açısından annelerin aileye getireceği zorluklar ile ilgili kaygısının babalardan anlamlı olarak daha yüksek olduğu ve babaların annelere göre anlamlı düzeyde daha fazla mali kaygı yaşadığı belirlenmiştir. Bulgular incelendiğinde araştırmada ele alınan değişkenlerin çoğunda anne-babalar arasında anlamlı fark olmadığı, bu bakımdan psikoeğitim grup çalışmalarına anne-baba çiftlerinin birlikte katılımının yararlı olabileceği düşünülmektedir.

Untitled

“…When the literature on anxiety, subjective well-being and visually impaired people is searched, it is seen that generally studies conducted with a sample of parents with visually impaired children (Deniz et al, 2009;Avşaroğlu & Gilik, 2017;Becan, 2017;Avşaroğlu & Çavdar, 2018;Nergiz & Uluç, 2018) or directly on visually impaired individuals (Van der Aa et al, 2015;Stevelink & Fear, 2016;Kumar, 2017). On the other hand, no study on children whose parents are visually impaired has been found in the available literature.…”

Görme Engelli̇ Çocuklara Sahi̇p Anne-Babalarin Kaygi Düzeyleri̇ni̇n İncelenmesi̇

“…Bu çeşit yaşamlar ve destek birimlerinin yetersiz olması veya olmayışı, engelli çocuğu da olumsuz yönde etkilemektedir. Yaşanacak stresin ve kaygının şiddet ve düzeyi, çocuğun yaşına; yetersizliğin türüne ve şiddetine, sosyal beklentilere, çocuğun ne kadar yanıt verebildiğine ve ana babaların stres kaynaklarını nasıl algılayıp, değerlendirip, nasıl bir başaçıkma mekanizması kullandıklarına bağlıdır (Honey, Hastings & McConachie, 2005;Nergiz ve Uluç, 2017;Çiftçi Arıdağ & Erbiçer, 2018). Dünya Sağlık Örgütünün sınıflamasına (ICD-10) göre normal görme işlevinde ortaya çıkan bozulmalar ortalama görme engeli, ağır görme engeli ve tam görme engeli (körlük) olmak üzere üç ana grup altında toplanmıştır (Nergiz & Uluç, 20017).…”

“…Duygusal olarak çocuklarının zorlanacakları düşüncelerini taşıyarak daha da yaşam enerjilerini düşüreceklerdir. Buradan hareketle görme yetersizliği (Nergiz & Uluç 2017) aileler için önemsenecek bir kaygı durumu olarak düşünülebilir. Bu çocukların ihmal ve istismara dönük risk gurubu içerisinde olmaları (Bulut & Karaman, 2018) kaygı durumunu daha da artırıcı faktör olarak sayılabilir.…”