Gród czy zamek? Desygnaty terminów oraz konsekwencje ich stosowania w archeologii historycznej i ochronie zabytków

Abstract

Gród czy zamek? Desygnaty terminów oraz konsekwencje ich stosowania w archeologii historycznej i ochronie zabytków Stronghold or castle? The referents of terms and the consequences of their application in historical archaeology and heritage protectionZarys treści: Próba określenia desygnatów terminów "gród" i "zamek" w oparciu o dotychczasową literaturę przedmiotu i informacje w źródłach pisanych. Zwrócenie uwagi na różnice i podobieństwa założeń obronnych określanych tymi nazwami. Jako przykłady przywołano obiekty warowne, między innymi z obszaru władztwa zakonu krzyżackiego, w tym takie, które pozwalają w inny sposób spojrzeć na pozornie oczywiste kwestie. Konsekwencje stosowania opisywanej nomenklatury w archeologii historycznej i ochronie zabytków.Słowa kluczowe: średniowiecze, nowożytność, gród, zamek, dwór, nazwy założeń obronnych w przekazach pisanych (castrum, curia, hus, Schloss, fortalicium i inne), archeologia historyczna, ochrona zabytków.

Oppidum. The meaning of the term and the role of the urban centre in the structure of the settlement network of Silesia

“…2 However, in the literature one can find research works referring to other, thematically similar, terms used in Silesian literature such as terra or the problem of the designator of the terms borough and castle (Orzechowski 1985;Poliński 2018).…”