Hareketli Hedefli - Heterojen Filolu İHA Rotalama Problemi İçin Yeni Bir Çözüm Yaklaşımı

Abstract

Savunma sanayinde yaşanan teknolojik gelişmeler, ülkeleri robotik sistemlere dayalı askersiz ordular oluşturmaya yönlendirmektedir. Hedeflerin anlık olarak gözetlenmesi, takibi, tespiti ve imhasında, insansız hava araçlarının yoğun bir şekilde kullanmasıyla beraber, operasyon alanında farklı özelliklere sahip hava araçlarından hangilerinin seçileceği ve etkin bir şekilde nasıl rotalanacağı, önemli ve zor bir problem olarak ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmada filo halinde hareket eden silahlı ve silahsız insansız hava araçlarının kapasite ve zaman penceresi kısıtları dikkate alınarak hareket halindeki hedefleri etkisiz hale getirmesi için sezgisel algoritmaya dayalı çok kriterli bir çözüm yaklaşımı önerilmiştir. Hedef ve vurucuların önceliklendirilmesinde Analitik Hiyerarşik Proses yönteminden yararlanılmış, İHA' lara ait uçuşların belirli bir maliyete sahip olması, gereksiz kullanılan İHA' ların bakım-onarım maliyetini ve arıza riskini artırması, operasyon alanında fazla sayıda İHA kullanılmasının düşman unsurlarını uyandırması ve İHA' lara karşı savunma tedbirleri almaya yönlendirmesi nedenlerinden dolayı kısa bir çözüm süresi içinde tüm hedeflerin minimum sayıda araç ile imha edilmesi amaçlanmıştır. Algoritmanın etkinliği, vurucu sayısının 10 ile 50, hedef sayısının 40 ile 200 arasında değiştiği 25 farklı senaryo üzerinde test edilmiş, sonuç olarak kabul edilebilir çözüm süresi içerisinde tüm hedeflerin belirtilen öncelik sırasına göre minimum sayıda araçla imha edildiği tespit edilmiştir. Önerilen yöntemin filo halinde hareket eden farklı özelliklere sahip (heterojen) insansız hava araçlarının etkin bir şekilde rotalanmasına katkıda bulunduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Dinamik insansız hava aracı rotalama, analitik hiyerarşik proses, sezgisel algoritma, hareketli hedefli gezgin satıcı problemi, filo rotalama.

Hasar Tespit Çalışmalarında Görevlendirilebilecek Dronların Bulanık Karar Verme Yöntemleri ile Değerlendirilmesi

“…Kriterlerin belirlenmesi aşamasında literatürde yer alan drone ve hava aracı seçimi çalışmaları incelenmiş, her türlü hava şartlarında havalanarak, görevini gerçekleştirebilecek dronların seçilmesine önem verilmiş ve canlı görüntü aktarımında bulunacak bir drondan beklenilecek teknik ve görüntü performansı düşüncesi alanında uzman kişiler tarafından değerlendilerek, bu görevin icrasına uygun, teknik ve görüntü performasında en öncelikli ele alınması gereken kriterler belirlenmiştir. Ağırlık [13,44,45], uçuş süresi [1,13,45], uçuş mesafesi [13,46,47], birim fiyat [1,48], kamera çözünürlüğü [1], kamera görüş açısı ve video kare hızı uzman görüşlerine danışılarak kararlaştırılmıştır. Ayrıca kamera görüş açısı ve video kare hızı kriterleri ilk defa bu çalışma ile birlikte önerilmiştir.…”

İki amaçlı İHA filosu rota planlaması: Kesin ve sezgisel yöntemler

“…Problem bir genetik algoritma ile çözülmüştür. Uçar ve İşleyen [15] hareketli hedefleri etkisiz hale getirmeyi hedefleyen heterojen bir İHA filosu rotalama problemini ele almıştır. Hedefler ve vurucular Analitik Hiyerarşi Süreci ile önceliklendirilmiş, tüm hedeflere minimum sayıda İHA kullanarak gidecek rotalar bu önceliklendirmeye bağlı bir sezgisel algoritma ile oluşturulmuştur.…”

Jandarma Karakolu Kuruluş Yeri̇ni̇n Ahp-Topsis Tabanli Bi̇r Matemati̇ksel Model İle Seçi̇mi̇ Ve Cas/CBS İle Anali̇zi̇; Bi̇r İli̇mi̇zde Uygulama

“…Böylece bu yöntemlerin Jandarma Karakollarının en etkin görev yapabileceği kuruluş yerinin seçiminde birlikte kullanılabilirliği araştırılmıştır. Uçar ve İşleyen (2019), terörle mücadelede etkin olarak kullanılan İHA'ların görev planlamasında AHP ile tümleşik oluşturdukları matematiksel modeli kullanmışlardır. Uzun ve Kabak (2019), sahil güvenlik araçlarının arama ve kurtarma görevlerinde kullanılmasını analitik yöntemler ile analiz etmişlerdir.…”