Küreselleşme ve dünya nüfusundaki hızlı artış birçok sorunu da beraberinde getirmektedir. Bunlardan birisi de İçten Yanmalı Motorla çalışan araçların neden olduğu ulaşım, trafik ve çevre sorunudur. Bu yüzden bilim insanları bir yandan ulaşım ve trafik sorununu çözmeye çalışırken diğer yandan yenilenebilir ve çevre dostu alternatif enerji kaynakları ile bunları kullanan araçlar üzerine yoğunlaştırmaktadır. Özellikle elektrik makinaları, bataryalar ve güç elektroniği alanlarında yaşanan teknolojik gelişmeler, girişimcileri elektrikli araç üretimine yönlendirmektedir. Elektrikli Araç çalışmalarında yaşanan ilerlemeler sayesinde batarya ile çalışan Elektrikli araçlar yavaş yavaş fosil yakıt kullanan araçların yerini almaya başlamıştır. Ancak daha iyi performans gösterecek batarya geliştirme çalışmaları devam ettiğinden elektrikli araç kullanımı yavaş, fakat hızlanarak devam etmektedir. Batarya geliştirme çalışmalarında öncelikle hızlı şarj, taşıt menzili, uzun pil ömrü, düşük maliyet, batarya kapasitesi, şarj süresi, batarya verimi ve batarya güç değeri vb. gereksinimler karşılanmaya çalışılmaktadır. Bu noktada Lityum-İyon bataryalar ön plana çıkmaktadır. Ancak geliştirilen Lityum-İyon batarya çeşitlerinin değişik performans özellikleri, Elektrikli Araç üreticilerinin batarya seçiminde karar vermelerini zorlaştırmaktadır. Bu çalışmada Çok Kriterli Karar Verme yöntemlerinden Adım Adım Ağırlık Değerlendirme Oran Analizi ve İdeal Çözüme Benzerliğe Göre Tercih Sıralama kullanılarak, karar vericilere Lityum-İyon batarya seçiminde yardımcı olacak bir model önerilmiştir. Böylece Elektrikli Araç üretim çalışmalarında yer alan işletmelere en uygun bataryayı seçme, elektrikli araçların maliyetini azaltma ve performanslarını artırma çalışmalarında faydalı olunması öngörülmektedir.

Bilgilendirme / Acknowledgement:-Yazarlar aşağıdaki bilgilendirmeleri yapmaktadırlar: -Makalemizde etik kurulu izni ve/veya yasal/özel izin alınmasını gerektiren bir durum yoktur -Bu makalede araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur.-Araştırma, birinci yazarın tezinden türetilmiş, ikinci ve üçüncü yazarların danışmanlığında gerçekleşmiştir.Bu makale Turnitin tarafından kontrol edilmiştir. This article was checked by Turnitin.

Hızla küreselleşen dünya ile birlikte hızla gelişen Türkiye’de üniversite sayısına paralel olarak mühendislik eğitimi veren fakülte sayısı da artmaktadır. Bu husus nitelik olarak çok değişik özelliklere sahip üniversiteler arasında öğrencilerin tercih yapmada kararsızlığa düşmesine neden olmaktadır.Özellikle belirli üniversitelerin marka değeri ile vakıf üniversitelerinin sunduğu imkanlar öğrencilerin tercih esnasında karar vermelerini zorlaştırmaktadır. Üniversitelerin öğrenci seçimi veya öğrencilerin üniversite tercihinin düzenlenmesine yönelik sürekli güncellemeler yapılmasına rağmen, Türkiye’de buhususun bir sistematiğe bağlanamamış olması gençlerin, ülkelerine faydalı olacakları ve istedikleri bir alanda eğitim almalarının engellenmesine neden olmaktadır. Her veli çocuklarına kaliteli bir eğitim aldırmak istemekte, her öğrenci de gelecekte iş bulma kolaylığı sağlayacak nitelikli bir üniversiteden mezun olmak istemektedir. Özellikle yüksek puan alan ve seçeneği bol olan gençler bu konuda daha çok zorlanmakta, bir karar desteğine ihtiyaç duymaktadır. Üniversitenin bulunduğu ilin sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyesi, üniversitenin öğrenciler tarafından tercih sıralaması, ders veren akademisyenlerin nitelikleri ve nicelikleri, eğitim dili, üniversitenin marka değeri vb. parametreler öğrencilerin uygun bölüm veya üniversite seçimini etkilemektedir. Bu çalışma ile makine mühendisliği eğitimi almak isteyen bir öğrenci ve velilerine karar desteği vererek üniversite tercihlerine yardımcı olmak hedeflenmiştir. Üniversite tercihinde birden fazla kriterin etkili olması ve oldukça fazla seçenek bulunması sebebiyle Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemleri kullanılarak bir model önerisi ortaya konmuştur. Oluşturulan modelde 2022 yılında en çok tercih edilen 50 makine mühendisliği bölümü ele alınarak, üniversite tercihinde etkili olan faktörlerin standart sapma yöntemi ile önem dereceleri bulunmuştur. Müteakiben İngilizce eğitim almak isteyen başarı bir öğrenci için İngilizce eğitim veren ilk on üniversite yine ÇKKV yöntemlerinden MULTIMOORA ile sıralanarak, öğrenciye tercih işlemlerinde karar desteği veren bir model önerilmiştir.