Liberalizm, ortaçağ’da feodal yapının çözülmesiyle varlık bulan ulus devletlerin doğmasıyla ortaya çıkmıştır. Tanrı devlet anlayışı çözülmüş, dogmatizm yerini bilimsel düşünceye bırakmış, değişmez kabul edilen her şey sorgulanmaya başlamıştır. Bu doğrultuda gelişen toplumsal yapı yeni bir siyasal arayışın içine girmiş, düşünce ve ifade hürriyeti, bireysel ve temel haklar, birey ve devlet ilişkileri tartışılmaya başlamıştır. Birey devlet ilişkisini, merkezine alan bireyin fikirlerine, eylemlerine, taleplerine saygı duyan, bireyi toplumun ve devletin esası kabul eden bir anlayışa sahip düşünürler sahneye çıkmışlardır. Düşünürler, bireylerin doğuştan sahip oldukları temel hak ve özgürlükleri elde etmek için verilen zorlu mücadele karşısında bireylerin korunmasını ve anayasal güvence alınmasını savunmuşlardır. Onlara göre devletin temel görevi; keyfi muameleye karşı vatandaşını korunmak, bireylere ve bireylerin düşüncelerine güvenmek, temel hak ve özgürlükleri tanımak, toplumsal rıza anlayışını uygulamaktır. Devletin kaynağının ve meşruiyetinin tartışmaya açılmasıyla birey- devlet ilişkisinin düzenlenmesi ihtiyacı doğmuştur. Böylece liberal düşüncenin gelişmesi sağlanmıştır. Osmanlı devletinde de liberal düşüncenin gelişmesi bu esasa dayanmıştır. Osmanlıda yenileşme liberalizm esas alınarak uygulanmıştır. Devletin kurumlarında, düşüncesi yapısında ve sisteminde önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Liberal devlet yönetimi anlayışı Tanzimat ile başlamış, Kanun-i Esasi'nin ilanı ile değişme ve gelişme göstermiştir. Bu makale liberal düşüncelerin ortaya çıkışını, gelişimi, Osmanlı Devletine olan yansımalarını değerlendirmektedir. Bu bağlamda, çalışmanın amacı liberalizm düşüncesini ve liberal fikirlerin Osmanlıdaki anlayışını liberalizmin, yenileşme-modernleşme ile eş anlamlı olarak görülmesini analiz etmektir.
