GirişTeknik tekstiller performansları ve fonksiyonel özellikleri için tercih edilmekte ve her geçen gün artan ürün çeşitliliği ile günlük yaşamımızda daha fazla yer almaktadırlar. Günümüzde kullanıcılarına örtünme, süsleme ve kendini ifade etmenin yanında; başta sağlık, güvenlik ve enformasyon alanlarında olmak üzere, başka hizmetler de sunabilen çok fonksiyonlu akıllı tekstil ürünlerinin üretimi sınırlı olarak yapılmaktadır.Bu çalışmada; ftalosiyanin bileşiklerinin kimyasal yapısı, sentez yöntemleri ve farklı endüstri dallarında birçok kullanım alanı sağlayan üstün özellikleri hakkında genel bilgi verilmiştir. Bu üstün özelliklerin, çeşitli fonksiyonel özelliklere sahip teknik tekstillerin üretiminde kullanılabileceği anlatılmaya çalışılmıştır. Bu fikri desteklemek için; tekstil materyallerinin renklendirilmesinde kullanılan bazı farklı ftalosiyanin yapıları ve özellikleri hakkında detaylı bilgi verilerek, bu konuda son yıllarda yapılmış bazı çalışmalara yer verilmiştir: Klasik sübstitüentsiz bakır ftalosiyanin dışında, sentezlenen yeni farklı metalloftalosiyanin türevlerinin yapısı, tekstil materyallerinin renklendirilmesinde kullanılabilirliği, boyama ve haslık özelliklerinin incelenmesi ve materyalin bitim işlemsiz sadece renklendirme prosesi sonucu kazandığı antibakteriyel fonksiyonel özelliğinin nedenleri üzerinde durulmuştur. Ligand ve metal iyonu arasındaki uyumun derecesini, koordinasyon oyuğunun boyutları belirler [3]. Bugüne kadar 70'ten fazla farklı element kullanılarak metalli ftalosiyanin sentezlenmiştir. Neredeyse her metal ve bor, silisyum, germanyum ve arsenik gibi bazı yarı metaller ve metal olmayan fosfor, bir ftalosiyanin ligandı ile koordine olabilir [4].
Ftalosiyaninlerin kimyasal yapısı ve sentez yöntemleri