İş Rolü Belirsizliğinin İşyerindeki Erteleme Alışkanlığı (Prokrastinasyon) Üzerine Etkisi: Hizmet Sektörüne Yönelik Bir Araştırma

Abstract

Bu çalışmanın amacı, iş rolü belirsizliğinin işyeri prokrastinasyonu üzerine olan etkisini araştırmaktır. Çalışmada iş rolü belirsizliği; iş yöntemi belirsizliği, iş planlaması belirsizliği ve performans değerlendirme standartlarına ilişkin belirsizlik boyutlarıyla ifadelendirilmiştir. İşyeri prokrastinasyonu, davranışsal prokrastinasyon ve kararsal prokrastinasyon boyutlarıyla temsil edilmiştir. Araştırmada anket yöntemi kullanılmış olup, anketler hizmet sektörü çalışanlarına uygulanmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, iş rolü belirsizliği boyutları ile işyeri prokrastinasyonu boyutları arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki ve iş rolü belirsizliğinin işyeri prokrastinasyonu üzerinde pozitif yönde bir etkisi olduğu anlaşılmıştır.

Yöneticilerde ve Çalışanlarda Erteleme Eğilimi Farklı mı? Sağlık Sektöründe Bir Araştırma

“…Ferrari vd. (2009a)'un da belirttiği gibi Türk yetişkinlerin erteleme eğilimi hakkında çok az araştırma yapılmıştır (Türk yetişkinlerde erteleme eğilimini araştıran örnek çalışmalar: Sadykova, 2016;Aydemir, 2018;Gözüm, 2021;Köse ve Metin, 2018;Metin vd., 2016;Uzun Özer, 2014;Özer vd., 2013). Bu açıdan da çalışmanın önemli olduğu düşünülmektedir.…”

İş Güvencesi̇zli̇ği̇ İle İşyeri̇ Prokrasti̇nasyonu (Erteleme Alişkanliği) İli̇şki̇si̇

“…Prokrastinasyon, planlanan eylemleri gönüllü ve irrasyonel bir biçimde erteleme (Lay, 1986;Mohova & Nevryuyev, 2013); olası olumsuz sonuçlara rağmen, acil ve önemli iş/görevleri sürekli ve "kronik" bir biçimde "daha sonra"'ya bırakma (Tashchilina, 2014: 11); istenmeyen bir iş/görevi yapmaktan kaçınmadır (Pravdina, Kolesova & Ulyanova, 2015: 18;Steel, 2007;Yudeyeva, 2011). Prokrastinasyon kelimesi, "ertelemek, geciktirmek, oyalanmak" anlamına gelen Latince kökenli procrastinatus (pro (yönelik, için) + crastinus (yarın/-a)) kelimesinden türetilmiştir (Gafni & Geri, 2010: 115;Necheporenko, 2011;Sadykova, 2016;Shemyakina, 2013). Erteleme alışkanlığı, bilişsel, duygusal ve davranışsal ihlal; bireyin normal yaşam düzenini engelleyen spesifik bir bozukluktur (Ferrari, Johnson & McCown, 1995;Gorbunova, 2010;Karlovskaya & Baranova, 2008).…”

“…Daha sonra Milgram ve Tenne (2000) söz konusu prokrastinasyon çeşitlerini davranışsal ve kararsal prokrastinasyon olmak üzere ikiye indirgemişlerdir (Ilyin, 2011;Klimova, 2014: 288;Kovylin, 2013: 27). Davranışsal prokrastinasyon gerçekleştirilmesi gereken/beklenen faaliyet/görevlerin ertelenmesini ifade ederken, kararsal prokrastinasyon belirli faaliyet/görevlerin gerçekleştirilip gerçekleştirilmeyeceğine dair karar alma süreçlerini ertelemeyi açıklar (Bańka & Hauziński, 2015;Fernie vd., 2009;Sadykova, 2016).…”

“…gösterilebilir. Solomon ve Rothblum (1984: 509) erteleme alışkanlığının nedenlerini duruma hâkim olamama endişesi, mükemmeliyetçilik, karar verme zorluğu, başkasına bağımlılık ve dışarıdan yardım arama, belirli görevleri yerine getirmekten kaçınma ve hayal kırıklığına uğratma korkusu, aşırı özgüven/özgüven eksikliği, tembellik, iddia eksikliği, başarı korkusu, tükenmişlik ve kötü zaman yönetimi, kontrole karşı isyan, risk alma unsuru ve akran etkisi olmak üzere 13 grupta incelemişlerdir (Ratsameemonthon, 2015: 78;Sadykova, 2016;Yockey & Kralowec, 2015).…”

“…İlgili alanyazında prokrastinasyon; iş/görevin niteliği (Blunt & Pychyl, 2000;Harris & Sutton, 1983;Janssen & Carton, 1999;, zaman yönetimi (Ferrari & Díaz-Morales, 2007;Gafni & Geri, 2010;Häfner, Oberst & Stock, 2014;Lay & Schouwenburg, 1993), motivasyon (Brownlow & Reasinger, 2000;Cao, 2012;Çavuşoğlu & Karataş, 2015;Rakes & Dunn, 2010;Rebetez, Rochat & Van Der Linden, 2015), özsaygı ve özyeterlilik (Drysdale & McBeath, 2014;Hajloo, 2014;Hen & Goroshit, 2014;Kandemir vd., 2014;Saleem & Rafique, 2012), performans (Ariely & Wertenbroch, 2002;Jiao vd., 2011;Kim & Seo, 2015;Lakshminarayan, Potdar & Reddy, 2012;Michinov vd., 2011), stres (Beheshtifar, Hoseinifar & Moghadam, 2011;Sirois, 2014;Stead, Shanahan & Neufeld, 2010;Verešová, 2013), rol belirsizliği ve rol çatışması (Sadykova, 2016;Senecal, Julien & Guay, 2003), kişilik (Bhutto, Mohsin & Niazi, 2011;Doğan, Kürüm & Kazak, 2014;Habibzadeh & Naeimian, 2015;Lee, Kelly & Edwards, 2006), mükemmeliyetçilik (Çapan, 2010;Flett vd., 1992;Rakes & Dunn, 2014;Rice, Richardson & Clark, 2012) vb. boyutlarla ilişkili bir biçimde incelenmiştir.…”