İşletme İçinde Oluşturulan Maddi Olmayan Duran Varlıkların Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartlarına Göre Raporlanması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, işletme içinde oluşturulan maddi olmayan duran varlıkların Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları kapsamındaki muhasebeleştirme ilkelerini ortaya koymaktır. Maddi olmayan duran varlıklarla ilgili çok sayıda çalışma olmasına rağmen işletme içinde oluşturulan maddi olmayan duran varlıklarla ilgili çalışma sayısı oldukça sınırlıdır. Bu çalışma literatürdeki bu boşluğu doldurmaya yönelik ele alınmıştır. Çalışmada, TMS: 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar Standardı esas alınarak muhasebeleştirme ilkeleri, uygulamalar yardımıyla gösterilmiştir. Muhasebe kayıtlarına esas alınan hesaplar için Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Taslak Hesap Planından faydalanılmıştır. Uygulamalar, "fiili maliyet yöntemi" ve "önceden saptanmış maliyet yöntemlerine" göre ayrı ayrı ele alınarak çözümlenmiştir. Taslak Hesap Planındaki hesaplar ile Tekdüzen Hesap Planındaki hesaplar arasındaki farklılıklar incelenmiş ve hangi maliyet yöntemi için muhasebeleştirmede nelere dikkat edilmesi gerektiği değerlendirilmiştir. İşletme içinde oluşturulan maddi olmayan duran varlıklar için araştırma ve geliştirme safhalarındaki masrafların raporlamasında bir takım farklılıklar söz konusudur. Fiili maliyet yöntemi yerine önceden saptanmış maliyet yöntemlerinin kullanılması durumunda dönem sonunda fark hesaplarının kullanılması gerekmektedir. Patent masrafları da dâhil olmak üzere geliştirme sürecinde katlanılan masrafların hangi hesaba yazılması gerektiği taslak hesap planında netlik kazanmıştır. Bununla birlikte, literatürde yer alan söz konusu masrafların nereye yazılması gerektiği sorunu da ortadan kalkmıştır.