Kadin Kooperati̇fleri̇nde Yeni̇ Ürün Geli̇şti̇rme Süreci̇ Ve Tasarimcinin Rolü: Karabük Üreten Eller Kooperati̇fi̇ Örneği̇

Abstract

Türkiye’de girişim, işletme ve üretim olarak yapılanmış birçok kadın kooperatifi bulunmaktadır. Bu makale
 kadın kooperatiflerinde zanaat ve sürdürülebilirlik bağlamında yerel topluluklar ve tasarımcılar arasında
 iş birliğiyle yeni ürün geliştirme sürecinde tasarımcının etkin rollerinin belirlenmesi konu edinmiştir.
 Zanaatların tasarım yoluyla güçlendirilmesi çalışmaları literatürde yer alırken, sürecin tasarımcılar için nasıl
 işlenebileceği hakkında bilgi eksikliği bulunmaktadır. Kadın kooperatiflerinde zanaatların güçlendirilmesine
 yönelik tasarım müdahalelerinin belirlenmesinde işbirlikçi bir tasarım sürecinin aşamalarının açık olmaması,
 tasarımcıların süreçte rollerinin tanımlanması gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır. Kooperatif çatısı altında
 örgütlenen ve yerel üretim gerçekleştiren kadınların katılımcı olduğu tasarımcı ve zanaatkar iş birliği ile yeni
 ürün geliştirme süreci bir kadın kooperatifi örneği ile ele alınmıştır. Karabük Üreten Eller Kooperatifi’ne
 üye altı katılımcı ile iki hafta süren ve üç uygulamadan oluşan çalıştay düzenlenmiştir. Çalıştay ses kaydı,
 alan notları, çevrimiçi grup görüşmeleri ve fotoğraflar ile belgelenmiştir. Çalıştay süresince tasarımcı olan
 araştırmacı, katılımcıların yeni ürün geliştirme sürecinde eylemin kolaylaştırılmasını, kolektif çalışmayı
 sağlayan ve katılımcıların sonuç ürünü görselleştirebilecekleri bir süreci tasarlamıştır.