Kadınların Boşanma Sonrası Yaşama Uyum Deneyimleri: Nitel Bir Çalışma

Abstract

Bu çalışmada kadınların boşanma sonrası yaşama uyum deneyimlerinin ve öznel algılarının uyum düzeyleriyle ilişkisinin nitel olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmacı, resmi boşanmasının üzerinden en fazla iki yıl geçen ve çocuk velayetini alan 12 kadınla yüz yüze görüşmeler yapmıştır. Bu görüşmelerde yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış ve görüşmeler yaklaşık bir saat sürmüştür. Araştırma sonucunda boşanma sonrası yaşama uyum ile ilgili altı kapsayıcı tema ortaya çıkmıştır. Bunlar; (a) Boşanma sonrası yaşamda yeni roller ve ilişkiler (b) Boşanma ve boşanma sonrası yaşamla ilgili tutum (c) Eski eşle devam eden ilişkiler (d) Sosyal destek algısı (e) Sosyal işlevsellik (f) Kendilik algısıdır. Araştırmanın sonuçları, boşanmış kadınların yeni bir yaşam kurma sürecinde çocuklarla, eski eşle ve yakın çevreyle ilişkiler-sınırlar-yeni roller, boşanma ve boşanma sonrası yaşama yüklenilen anlam ve romantik ilişkiler gibi alanlarda desteklenmeleri gerektiğinin önemine işaret etmektedir.

Evli Ve Boşanmış Babaların Çocuklarıyla İlişkilerine Yönelik Görüşlerinin Karşılaştırılması

“…Sağlıklı toplum ve çocuklar yetiştirmek için bireylerin evlilik öncesi eğitim ve bekar danışmanlık hizmeti gibi profesyonel destek almaları önerilmektedir. Yurt dışında çocuk sahibi boşanmış bireylere yönelik olan ve zorunlu katılım gereken eğitim programları (Uyar, 2022) benzer şekilde ülkemizde de uygulanabilir. Bu eğitim programlarının boşanmış bireylerin uyum süreciyle ilgili koruyucu/önleyici ve müdahale edici olmalıdır.…”

Türkiye'de Boşanma Olgusunun Bekâr Danışmanlığı Teorisi Açısından Değerlendirilmesi

“…TÜİK'na (2023) göre, 2022 yılında kesinleşen boşanma davaları sonucunda 180 bin 954 çift boşanırken 180 bin 592 çocuğun velayetinin %75,7'si anneye, %24,3'ü babaya verilmiştir. Literatür (Örn., Erdim & Ergün, 2016;Yılkan, 2022;Uyar, 2022;Kara, 2022;Kelebek-Küçükarslan, 2022;Altunkeser, 2022;Korkmaz, 2022) incelendiğinde; boşanmanın çocuk ve boşanan eşler üzerindeki olumsuz etkilerinin olumlu etkilerinden daha fazla olduğu anlaşılmaktadır. Bir başka deyişle, boşanma ile sağlıksız aile ortamının ortadan kalkması, hem çocuklar hem de boşanan bireylerin sağlıklı gelişimlerini ve uyumlarını olumlu etkiler.…”

“…Nitekim yurt dışında özellikle çocuk sahibi olan boşanmış bireylerin zorunlu katılması gereken eğitim programlarının olduğu ve hem bireyin hem de çocuğun uyum süreçleriyle ilgili deneysel çalışmaların yaygınlıkla gerçekleştirildiği görülmektedir. Bu bağlamda daha sınırlı sayıda uygulamanın gerçekleştirildiği Türkiye'de politika yapıcıların mevcut araştırma bulgularından yararlanması ve boşanmış bireylerin uyum süreçleriyle ilgili koruyucu/önleyici veya müdahale edici kapsayıcı kurumsal hizmetler üretmesi önerilebilir (Uyar, 2022). Kara (2022), ailelerde yeniden evlenme ve boşanma döngüsü: Tek ebeveynlik deneyimleri" konulu doktora çalışmasında evlilik, boşanma, hukuksal problemler, sosyal destek, sosyal yaşam ve üvey aile olmak üzere altı tema elde etmiştir.…”

Post-Divorce Emotion/Social Adjustment of Women: Effectiveness of a Psycho-Education Program Based on Cognitive Behavioral Theory

“…Moreover, some individuals are exposed to more intense and many secondary stresses after divorce due to demographic and structural features, and therefore, adjustment processes can be more difficult (Amato, 2010;Diedrick, 1991;Williams & Dunne-Bryant, 2006). Relevant studies have revealed that single mothers are more exposed to secondary stress factors associated with the termination of marriage, such as relationships with ex-spouses, relationships with children, financial issues, change in work and living spaces, and social pressure or stigma, and eventually, adjustment may be more difficult (Dahl et al, 2015;Duffy et al, 2002;Hardesty et al, 2019;Holden & Smock, 1991;İlhan, 2020;Konstam et al, 2016;Uyar & Yıldırım, 2022;Williams & Dunne-Bryant, 2006). Having a child is a secondary stress agent in the post-divorce adjustment process whereas having custody of a younger child, who needs more parental care, is considered a situation that makes adjustment more difficult (Williams & Dunne-Bryant, 2006).…”