Kicz i parodia w prozie Manueli Gretkowskiej : czym jest; jak jest; po co jest?

Abstract

W tym kiczu byl magnetyzm jakiś. Mówiłem ci, że prawdziwa chała ma w sobie coś wyuzdanego, coś z rozwiązłych marzeń. Л zarazem spirytyzm grajomański -w prawdziwych potężnych chałach straszą duchy przodków. 1 to mnie obezwładniło, rozumiesz, to mnie tak wangażowało, ta chalowatość widmowa, naturałistyczna. Kazimierz lirandys Wariacje pocztoweW ybór tem atu m oże się w ydać ryzykow ny. Pisanie o kiczu w ym aga zawsze wielkiej ostrożności. Tym większej, że podjęcie nad nim b ad ań nie gw arantuje wyzwolenia się spod jego wpływu. Z resztą, czy jest to m ożliwe i konieczne? Z aintrygow ana spostrzeżeniem M ichała G łow ińskiego, który stw ierdził, że "K icz nie znosi zastanaw iania się nad sam ym so b ą" 1, p ostanow iłam przyjrzeć się tem u zjawisku z bliska i daleka. D ob ry m do tego pretekstem staje się do robek M anueli G relkow skiej, m łodej polskiej pisarki, której tw órczość w zbudza sprzeczne opinie. M anuela G retk o w sk a pisze wiele i szybko. T ru d n o określić, jakie miejsce zajm ie ostatecznie jej p ro za w dziejach literatury polskiej. M im o tego wydaje się być go dna uwagi ja k o zjaw isko znam ienne dla współczesności. U znałam więc, że w arto poświęcić jej ten szkic. W swoich rozw ażaniach koncentruję się na trzech pierw szych pow ieściach M anueli G relkow skiej: M y zdies ' em igranty (1992), Tarot pa ryski (1993( ), Kabaret M etafizyczny (1994. Celem pracy nie jest jed n ak ogólna charakterystyk a tych utw orów , a jedynie przedstaw ienie problem atyki kiczu n a ich przykładzie. 1M. G ł o w i ń s k i , Humanistyka najmniejszego wysiłku,

Niecodzienna codzienność. Nie tylko o jednym wierszu Juliana Tuwima

“…Liebert sięga zarazem po poetykę paradoksu, gdyż rzeczy skończone i ludzkie są jednocześnie żywiołami. Ocknięcie się człowieka to nie tylko dosłowne przebudzenie, to zarazem nowy sposób widzenia, który dostrzega rzeczy poza ich "poręcznością", widzenia ich istnienia, w zdumieniu, jeszcze nie tak radosnym, które opisuje Krystyna Miłobędzka w wierszu *** ["co ja robię, patrzę w jest"]: co ja robię, patrzę w jest w to samo jest mnie i to samo jest wody w to olśnienie to jestnienie jest nie nie które scalam które skracam do istnienia (Miłobędzka, 2000).…”