Kitle Fonlaması Finansman Yöntemi: Türkiye’de Sistemin Geliştirilmesine Yönelik Öneriler

Abstract

Kitle fonlaması günümüzde girişimcilerin kullanabileceği bir finansman seçeneği olarak tanınma ve geliştirilmeyi beklemektedir. Bu modern araç özünde girişimciler için bir fon temin etme aracı olarak değerlendirilse de fon sağlayanlar açısından sadece borç vermekten farklı olarak reel bir yatırıma ortak olma olanakları da sunan bir yöntem olarak farklılaşmaktadır. Özellikle Amerika ve Avrupa'da hızlı gelişme gösteren bu yöntem ülkemizde henüz Aralık 2017'de yasal çerçeveye kavuşmuştur. Kitle fonlaması fona ihtiyaç duyan girişimcilerin kitle fonlaması sitelerine fon temini için başvurmaları ile başlar. İlgili internet platformları üzerinden projelerini açık çağrı ile potansiyel yatırımcılara sunulmasıyla devam eder ve nihayetinde yatırımcıların finanse etmek istedikleri projeleri fonlaması ile süreç son bulmaktadır. Kitle fonlaması toplumun tüm kesimlerinin kolaylıkla ulaşabileceği bir finansal araç olarak dikkat çekmektedir. Ülkemizde geçiş aşamasını yaşayan bu yöntemin hızlı gelişeceği düşünülmekle beraber sistemin yaygınlaşması için atılması gereken bazı adımlar ve alınması gereken bazı tedbirler söz konusudur. Bu çalışmada amacımız kitle fonlamasının ülkemizde geliştirilmesi adına yapılması gerekenleri ortaya koyarak değerlendirmeye çalışmak olacaktır. Çalışmanın uygulamada yapılacak iyileştirmelere ve akademik çalışmalara kaynaklık edeceği düşünülmektedir.

Türkiye’de Sosyal ve Dijital Girişimcilik: Veri Kazıma Teknikleriyle Kitle Fonlaması Platformlarının İçerik Analizi

“…Bağış tabanlı kitle fonlaması, destekçilerin herhangi bir karşılık beklemediği fonlama türüdür. Diğer bir deyişle, proje destekçileri verdikleri finansal destek karşılığında herhangi bir maddi kazanım elde etmemektedir (Çonkar ve Canbaz, 2018). Bu KF türü genellikle toplumu ilgilendiren konularda, sosyal sorumluluk ve yardımlaşma projelerinde kullanılmaktadır.…”

“…Fakat Türkiye'de diğer türlerle kıyaslandığında (bağış tabanlı, paya dayalı) ödül tabanlı KF platformlarının kullanımı daha yaygındır. Çünkü ödül tabanlı KF harici türlerde yasal sebepler ve yakın zamana kadar mevzuat olmayışı bu durumu zorunlu kılmıştır (Çonkar ve Canbaz, 2018). Günümüzde ise gerekli düzenlemelerle birlikte faaliyet gösterilebilen KF türü sayısı Türkiye'de artmıştır.…”

“…KF platformlarıyla ilgili yapılan bir araştırmaya göre 2017'de KF başarı oranı %30 olarak belirtilmiştir (Çubukçu, 2017). Yine benzer bir araştırmada, 2018 yılında Türkiye'deki KF platformlarındaki başarı oranı %29,18 olarak belirtilmiştir (Çonkar ve Canbaz, 2018). 2021 yılına gelindiğinde ise proje sayısı yaklaşık 3-4 katına çıkmış fakat başarı oranı çalışmamızdaki veriler baz alındığında %23,18 oranına gerilemiştir.…”

Sustainable Development Goals and Islamic Finance Perspective

“…Amerika ve Avrupa'da erken aşama girişimciler için ciddi bir alternatif finansman aracı olan yöntem kişilerin projelerini gerçekleştirmelerine destek sağlamaktadır. Herhangi bir teminat veya kefaletin aranmadığı yöntem projelerin potansiyeline göre kişilere finansmana adil erişim fırsatı sunmaktadır (Çonkar & Canbaz, 2018). Ülkemizde ortaklığa dayalı ve borca dayalı modellerle yürütülen yöntem ortaklık modeli bağlamında özü itibariyle İslami bir finansman aracıdır.…”

An Investigation on Factors Affecting Crowdfunding Project Success

“…Bu sayede, girişimci, girişimi ile ilgili ihtiyaçları gidermek için gereken fonu kendi dışında yer alan büyük bir kitleden temin edebilmektedir. Dolayısıyla, kitlesel fonlama ülkelerin girişimcilik ekosistemi kültürünün geliştirilmesi adına önemli katkılar sunmakta girişimcilerin kolaylıkla ve hızla kaynak temin edebilmesini sağlamaktadır (Çonkar & Canbaz, 2018). Kitlesel fonlama platformları özellikle Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği ülkelerinde 2000'lerin başından beri yaygın olarak kullanılmakta; bu platformların gelişmekte olan ülkelerde kullanımı ise her geçen gün artmaktadır.…”