Konstrukcje kobiecości w polskim filmie

Abstract

Celem artykułu jest prześledzenie obrazu kobiety w polskiej kinematografii na tle najważniejszych przemian polityczno-gospodarczych oraz kulturowych w kraju, począwszy od niestabilnych lat międzywojennych, poprzez okres komunizmu, aż do w pełni demokratycznego państwa o gospodarce wolnorynkowej. Autorka dowodzi, że społeczne pojmowanie kobiecości poddawane jest procesowi rekonstruowania lub modyfikowania zawsze wtedy, gdy zmieniają się realia historyczne i obyczajowe, a będące efektem owej rekonstrukcji reprezentacje kobiecości stają się definicją, według której funkcjonują pożądane i akceptowane w danej społeczności modele kobiety. Zjawisko to jest szczególnie widoczne na przykładzie kultury polskiej, której przemiany dokonywały się dotąd w cieniu politycznych transformacji, a dla której ważnym nośnikiem wartości pozostaje kino. Podjęta w artykule analiza nie tylko pokazuje, jak zmieniający się kontekst społeczno-historyczny kształtował kulturowe wizerunki kobiet i sposób rozumienia kobiecości przez polskich twórców filmowych, ale również określa najważniejsze i najbardziej typowe dla polskiej kultury konstrukcje kobiecości i kobiece wzorce osobowe.