Krystyna Żywulska, parade gojka. O dwóch językach polskiej kultury po Zagładzie

Abstract

Celem artykułu jest lektura wspomnień obozowych Krystyny Żywulskiej Przeżyłam Oświęcim jako marańskiego świadectwa Zagłady, a równocześnie zapisu „dwóch języków” (G. Niziołek) powojennej kultury polskiej: ofiary i świadka Zagłady. Wspomnienia obozowe pisarki (1946), napisane z perspektywy reprezentantki polskiej inteligencji katolickiej, zestawione zostają z jej drugą książką – Pustą wodą (1963), w której autorka opisała swoje doświadczenia Żydówki w getcie warszawskim. Interpretacja Przeżyłam Oświęcim jako marańskiego świadectwa obejmuje analizę, po pierwsze, strategii kamuflażu i mimikry służących Żywulskiej do konstruowania nieżydowskiej biografii na kartach wspomnień; po drugie – narracyjnych spięć żydowskich i nieżydowskich losów, które kreuje Żywulska, aby w ten sposób opisać kontrfaktyczną historię swojego życia.