Küresel İklim Değişikliğinin Ardahan İlinde Tahıl ve Yem Bitkileri Verimliliği Üzerine Etkilerinin ARDL Modeli ile Analizi

Abstract

Atmosferde sera gazı yoğunluğunun artmasıyla birlikte küresel ısınma ve buna bağlı olarak iklimde değişiklikler gözlenmeye başlamıştır. Küresel ısınma, insan faaliyetleri ile birlikte sera etkisi yapan gazların atmosferdeki oranlarının artmasından kaynaklanmaktadır. Artan dünya nüfusu, sanayinin gelişmesi, sıcak hava dalgası, aşırı hava olayları ve bunlara bağlı olarak gerçekleşen sel ve kuraklık gibi doğal afetlerdeki artışlar tarımsal üretim arzında istikrarsızlığa neden olmaktadır. Tarımsal teknolojilerin gelişmesine rağmen tarım sektörünün en önemli girdi bileşenlerinin doğal koşullara bağlı olması, sektörün istikrarını olumsuz etkilemektedir. Bu çalışmada, 1990-2020 zaman periyodunda, Ardahan ilinde küresel iklim değişiminin tarım sektörü üzerine etkilerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaçla Ardahan ilinde hayvancılık sektörü için üretilen tahıl ve yem bitkilerinin verimlilikleri, ortalama sıcaklık ve toplam yağış miktarı arasındaki uzun ve kısa dönemli ilişki Sınır testi ve Toda ve Yamamoto nedensellik testi ile araştırılmıştır. Elde edilen bulgular verimlilik ile iklim verilerinin uzun dönemde birlikte hareket etmediğini göstermiştir. Kısa dönemde ise ot ve yem bitkileri üzerinde yağışların etkili olduğu, sıcaklığın ise etkili olmadığı gözlenirken, tahıl verimliliği üzerinde söz konusu iklimsel değişimlerin etkisinin olmadığı gözlenmiştir.

Türki̇ye’de Patates Üreti̇m Kararinin Beli̇rleyi̇ci̇leri̇: Ardl Sinir Testi̇ Yaklaşimi

“…Eşitliklerde, т gözlem sayısını ve е hata terimini ifade etmektedir. PP testinde asimtotik dağılımın seri korelasyonundan etkilenmesini önlemek için test istatistiği modifiye edilmektedir (Eştürk ve Mert, 2022). PP testine ilişkin boş hipotez ADF testi ile aynı olup birim kök vardır (seri durağan değildir) biçimindedir.…”