Kuzeydeki̇ Asirlik Çatişma: Arkti̇k Bölgesi̇’ndeki̇ Çikarlar Algilamasi Ve Egemenli̇k Tartişmalari Üzeri̇ne Bi̇r Değerlendi̇rme

Abstract

Son yıllarda Uluslararası İlişkiler dünyasının terörizm, çevre kirliliği, etnik-siyasi-mezhep içerikli lokal çatışmalar, enerji jeopolitiği gibi yeni çalışma alanları ile şekillendiği söylenebilir. Bilhassa iklim değişikliği ile birlikte çevresel faktörler, güvenlik ve enerji jeopolitiği bağlamında etkin bölgelerden biri olan Arktik Bölgesi, son yüzyıllık süreç boyunca gittikçe artan bir öneme sahip olmuştur. Bölgenin fosil yakıt potansiyelinin keşfedilmesinin yanı sıra, deniz ulaşımı, stratejik üs bulundurma, maden ve deniz ürünleri çeşitliliği ve bilimsel faaliyetlerin yürütülmesi gibi günümüz devletlerin çıkar algılamaları içerisinde değerlendirilebilecek bu tür imkanlara sahip olması, Arktik Bölgesi'nde bir siyasal ve hukuki egemenlik mücadelesine neden olmaktadır. Bu çalışmada, Arktik Bölgesi üzerindeki yüzyıllık mücadelenin enerji jeopolitiği, devletlerin bölge üzerindeki farklı politik algılamaları ve egemenlik tartışmaları bağlamında değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma, sahildar devletler arası karşılıklı bağımlılık ilişkisine değinilerek ve betimsel analiz yöntemi kullanılarak bölgede aktörler arası işbirliği sürecinin tercih edilebilir olduğu iddiası ile nihayete erdirilmiştir.

Di̇l Ve Söz Bağlaminda Kirgiz Türkleri̇ni̇n Atasözleri̇

“…Eskiden mesel, darb-ı mesel, durub-u emsal dediğimiz terimlere şimdi atasözü diyoruz. Azerbaycan Türkleri, Atalar sözü; Başkurtlar, makal, eytĭm, atalar hüzi; Kazaklar, makal, metel, nakıl; Kırgızlar, makallakap; Özbekler, makal; Tatarlar, atalar süzi, makal, eytĭm; Türkmenler, atalar sözi, nakıl; Uygurlar, makal; Kumuklar, atalar sözü; Çuvaşlar, vattisin semahi (yaşlılar sözü) (Alkaya, 2001: 58) gibi terimleri kullanır. Kırgız Türklerinin asıl kitlesi Kırgızistan'da yaşamaktadır.…”