Liberal Demokraside Elitlerin Yeri ve Rolü

Abstract

Demokrasinin klasik anlayışı modern demokrasinin pratikteki işleyişini yansıtmadığı ve gerçekçi olmadığı gerekçesiyle eleştirilmiştir. Pek çok teorisyen modern demokrasinin ampirizme dayanan gerçekçi bir teorisini geliştirme konusunda girişimlerde bulunmuştur. Genel olarak demokratik elitizm teorisyenleri olarak anılan bu yazarlar, demokrasi yönetimlerinde halkın veya çoğunluğun iradesinin değil, elitlerin başat unsur olduğunu savundular. Ampirik araştırmalara dayanarak; halkın siyasi meseleler söz konusu olduğunda ilgisiz, bilgisiz, irrasyonel, kısa vadeli düşünen, kendini çıkarlarını gözeten ve haklar, özgürlükler ve demokrasi konusunda elitlerden daha olumsuz bir görüşe sahip olduğunu ileri sürdüler. Ölçek meselesi ve bahsedilen araştırma çıkarımlarına dayanarak elitlerin demokrasilerde hayatî bir yeri ve rolü olduğunu iddia ettiler. Temsili demokrasinin ve dolayısıyla elitlerin modern toplumda demokrasiyi mümkün kıldığı sonucuna ulaştılar. Liberal demokrasilerin kurulması ve istikrarı için; elitlerin demokrasinin temel kuralları ve değerleri üzerinde gönüllü bir uzlaşıya sahip olmaları, tek bir bütünleşik elit yerine çoğul elitlerin bulunması, elitlerin göreve gelebilmek için seçimlerde seçmenin oyu için rekabet etmeleri, elitlerin etkin yönetim için seçmenleri karşısında belli bir otonomiye sahip olmaları ve elitlerin ahlâken ve yeterlilik bakımından nitelikli olmaları gerektiğini ileri sürmüşlerdir.