Lisansüstü Öğrencilerin Bilimsel Araştırma Sürecine İlişkin Gözlemledikleri Etik Dışı Davranışlar

Sosyal Bi̇lgi̇ler Eği̇ti̇mi̇ Li̇sansüstü Öğrenci̇leri̇ni̇n Bi̇li̇msel Eti̇ğe İli̇şki̇n Görüşleri̇

“…Literatür incelendiğinde bilimsel etik ile ilgili yapılan çalışmaların daha çok teorik temellere ilişkin olduğu (Oğuz, 1999;Kansu ve Ruacan, 2002;Bülbül, 2004;Tabancalı, 2004;Emiroğlu, 2005;Ruacan, 2005;Aydın, 2006;Özenç Uçak ve Birinci, 2008;İnci, 2009;Ortaş, 2010;Kıraç, 2011;Erdem, 2012;Toplu, 2012;Ünal, Toprak ve Başpınar, 2012;Keskin, 2017;Vurucu, 2019) görülmektedir. Bilimsel etik ile ilgili uygulamaya yönelik yapılan çalışmaların daha az olduğu (Köklü, 2000;Akşit ve Arda, 2003;Günbayı vd., 2013;Kurtulmuş ve Ardıç, 2013;Özden ve Ergin, 2013;Özcan ve Balcı, 2016;Çetinkaya vd., 2017;Şahinoğlu ve Bebek, 2018;Daştan, Bayraktar ve Bellikli, 2019;Dere ve Gökçınar, 2019) görülmektedir. Geleceğin bilim insanı adayları olan ve akademik kariyerlerinin ilk basamağında bulunan lisansüstü öğrencilerinin bilimsel etiğe ilişkin düşünceleri ve bakış açıları bilimsel çalışmaların niteliği açısından oldukça önemlidir.…”

“…(2013) tarafından yapılmış olan çalışmada lisansüstü öğrencilerin bilimsel araştırmalarda etik dışı davranışlara başvurulma nedenlerini kolaya kaçma, akademik yükselme, bilinçsizlik, eksik bilgilendirme, tembellik, iş çokluğu ve vakit darlığı olarak ifade ettikleri belirlenmiştir. Kurtulmuş ve Ardıç (2013) tarafından yapılan çalışmada lisansüstü öğrenciler etik dışı davranışların gösterilmesinin araştırmacının yetersizliği, tembellik, kariyer hırsı, ekonomik nedenler ve araştırmaya zaman ayırmama gibi nedenlerden kaynaklandığını belirtmişlerdir. Özden ve Ergin'in (2013) yaptığı çalışmada lisansüstü öğrencilerin bilimsel araştırmalarda etik olmayan davranışların nedeni olarak araştırmacıların araştırma teknikleri konusunda yeterli bilgi sahibi olmamasını gösterdikleri belirlenmiştir.…”

“…(2013) tarafından yapılmış olan çalışmada etik dışı davranışları ortadan kaldırmaya yönelik bilimsel araştırmalarda etik bilincinin oluşturulması gerektiği vurgulanmıştır. Kurtulmuş ve Ardıç (2013) tarafından yapılmış olan çalışmada lisansüstü öğrencilerin etik dışı davranışların önlenmesiyle ilgili hocalar etik davranış sergilemeli, lisansüstü programlarda etikle ilgili ders olmalı ve etiğe verilen önem belirginleştirilmeli şeklinde çözüm önerileri sundukları görülmektedir. Daştan vd.…”

Ankara University School of Medicine Basic Science Research Assistants' Opinions about Research and Publication Ethics Challenges and Self-Sufficiency

“…Niteliksel olarak tasarlanmış olan "Lisansüstü öğrencilerinin bilimsel araştırma sürecine ilişkin gözlemledikleri etik dışı davranışlar" başlıklı çalışmada, lisansüstü öğrencilerinin, bilimsel araştırma sürecinde etik dışı davranış sergilemelerinin nedenleri arasında, araştırmacıların yetersizliği, kariyer hırsı, araştırma etiği ile ilgili herhangi bir dersin alınmaması ve araştırmayı bir an önce bitirme hırsının ön plana çıktığı ortaya konulmuştur (13). Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nde eğitimine devam eden ve araştırma konusunda eğitim almış 180 lisans, 23 yüksek lisans ve 22 doktora öğrencisi olmak üzere toplam 225 öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilen bir çalışmada 'kaynakçayı abartma', 'grup çalışmasında gerekeni yerine getirmediği halde çalışmış gibi görünme', 'orijinal kaynağa ulaşmadığı halde ulaşmış gibi gösterme', 'çalışmaya katılmamış birisini çalışmaya katılmış gibi gösterme' öne çıkan etik sorunlar arasında yer almaktadır (14).…”

Examining The Expectations of Lecturers From Graduate Students

“…Bir diğer konu da tez aşamasında etik ilkeler çerçevesinde hareket etmedir. Çalışmanın bu sonucuYılmaz, Doğanalp ve Varol Durmaz'ın (2016) araştırmaları ile az da olsa benzerdir.Yılmaz ve diğerleri (2016), araştırmaları sonucunda öğrencilerin tezlerinin rapor yazım sürecinde intihal yapabilme çekinceleri ile bilimsel üretim aşamasında yavaşladıklarını ve kuramsal çerçeve yazma aşamasında ilerleyemediklerini, bu yüzden verim elde etme noktasında sıkıntılar yaşadıklarını saptamışladır Kurtulmuş ve Ardıç (2013). da öğrencilerin etik dışı davranışlarda bulunma sebeplerini bilimsel çalışmalar yapabilmede hissedilen eksiklik, etiğin önemsenmemesi, etiğe ilişkin bir dersin olmaması, araştırmayı ivedilikle tamamlama çabası, danışmanların öğrenciye gerekli olan zamanı ayırmaması gibi nedenlerden kaynaklandığını söylemişlerdir.Araştırmanın bu bulgularının nedeni lisansüstü programda yer alan öğrencilerin kişisel ya da mesleki sebeplerle ders, yeterlik ya da tez dönemindeki beklentileri karşılamaktan uzak oluşları olabilir.…”