Matematik Eğitimi Lisansüstü Tezlerindeki Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmalarının İncelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, matematik eğitimi alanında tamamlanan lisansüstü tezlerin geçerlik ve güvenirlik çalışmalarını çağdaş standartlar yönünden incelemek ve hataları belirlemektir. Çalışma, matematik eğitiminde tamamlanmış doktora ve yüksek lisans tezlerinin geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının bazı kriterler yönünden incelenmesini hedeflediğinden nitel araştırmalardan durum çalışması olarak desenlenmiştir. Çalışmanın örneklemini 2000-2018 yılları arasında matematik eğitimi alanında yapılan ve YÖK Ulusal Tez Merkezinin internet sitesinde erişim engeli bulunmayan 92 doktora ve 343 yüksek lisans tezi olmak üzere toplam 435 lisansüstü tez oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, incelenen tezlerin %65'inde rapor edilen güvenirlik katsayısının 0.80'den düşük olduğu; %96'sında güvenirlik katsayısının güven aralıklarının rapor edilmediği; %89'unda güvenirlik kestirimine yönelik alınmış olan örneklem büyüklüğünün 400'den az olduğu belirlenmiştir. Bunun yanında en çok kullanılan güvenirlik kestirim yöntemlerinin Kuder Richardson ve Cronbach alfa; geçerlik türlerinin kapsam ve yapı geçerliği; geçerlik kanıtlarının ise test içeriği ve iç yapı üzerine temellenmiş kanıt olduğu tespit edilmiştir. Bulgular tartışılarak olası çözüm ve öneriler ileri sürülmüştür.

Matematik Eğitimi Alanında Matematik Okuryazarlığı Üzerine Yapılan Çalışmaların Tematik İçerik Analizi

“…Analiz için makale yazarları tarafından bir matris geliştirilmiştir. Matris literatürdeki çalışmalardan yararlanılarak oluşturulmuştur (Arı & Demir, 2020;Balta & Kanpolat, 2020;Çiltaş vd., 2012;Sönmez vd., 2022). İncelenen çalışmalarda yıl, yayın dili, konu alanı, araştırma yöntemi, amaç, sonuç, örneklem türü ve büyüklüğü gibi bölümler yer aldığı görülmüştür.…”

“…Çünkü nicel araştırma yöntemleri nitel yöntemlerin aksine küçük gruplar yerine büyük örneklem gruplarından elde edilen verilerin yorumlanmasında ve değerlendirilmesinde en kullanışlı yöntemler olarak görülmektedir (Coyne, 1997). Matematik eğitimi üzerine yapılan benzer çalışmalarda da en çok kullanılan yöntemlerin nicel yöntemler olduğu belirtilmesi ulaşılan sonucu destekler niteliktedir (Arı & Demı̇r, 2020;Balta & Kanpolat, 2020;Çiltaş vd., 2012;Kozaklı Ülger vd., 2020;Sönmez vd., 2022).…”

“…Öz yeterliğin ölçülmesinde hazır veri toplama araçları olmasının araştırmacıları daha çok öz yeterlik ile matematik okuryazarlığı arasındaki ilişkinin ortaya çıkarılmasına ittiği düşünülmüştür. Bu çalışmaya benzer yapılan çalışmalarda da öz yeterlik ile matematik okuryazarlığı arasındaki ilişkinin çokça üzerinde durulduğu belirtilmiştir (Balta & Kanpolat, 2020;Sönmez vd., 2022). Bu sonuç doğrultusunda araştırmacıların yeni bir ölçek geliştirmek yerine hazır olan ölçekler üzerinden araştırma yaptığı ortaya konmuştur.…”

“…Alanyazın incelendiğinde matematik okuryazarlığı çalışmalarının genel eğilimlerini ortaya koymayı amaçlayan bazı tematik analiz çalışmalarına rastlanmıştır (Arı & Demı̇r, 2020;Balta & Kanpolat, 2020;Kozaklı Ülger vd., 2020;Sönmez vd., 2022). Bu çalışmalardan Kozaklı Ülger ve diğerleri (2020) tarafından yapılan çalışma hariç diğer çalışmalar sadece Türkiye'de matematik okuryazarlığı üzerine yazılan tezlerin incelenmesinden oluşmaktadır.…”