Migracje powrotne w województwie opolskim. Charakter zjawiska i jego znaczenie dla rozwoju regionu

Abstract

W regionie opolskim, który od kilkudziesięciu lat poddany jest procesowi permanentnej migracji zagranicznej, zagrażającej jego stabilnemu rozwojowi, podjęcie działań na rzecz ułatwienia powrotów migrantów można potraktować jako jeden z nieodzownych pakietów działań minimalizujących skutki niekorzystnych tendencji demograficznych. Ułatwienia powrotów, gdy posiadają trwały i konsekwentny charakter, mogą stać się ważnym czynnikiem pozwalającym na wykorzystanie potencjału reemigrantów. Choć w ostatnim czasie wzrasta znaczenie utylitarnego sposobu podejścia do problematyki reemigracji, to wydaje się, że na dzień dzisiejszy migranci mogą liczyć co najwyżej na informacje na temat sytuacji w kraju i ewentualnie sygnały przekonujące, że powrót może okazać się rozsądnym rozwiązaniem. Brakuje natomiast szerszych i bardziej konkretnych działań odwołujących się do kwestii gospodarczych i społecznych, których celem — z jednej strony — jest wykorzystanie potencjału reemigrantów (kapitału finansowego, doświadczeń, kwalifikacji, kontaktów), z drugiej — pomoc skierowana do osób mających problemy z adaptacją po powrocie z zagranicy.

Wykwalifikowani uchodźcy z Ukrainy wyzwaniem dla rynku pracy

“…Przed wybuchem wojny Ukraińcy podejmowali głównie zatrudnienie w drugorzędnym sektorze rynku pracy. Ukraińscy migranci zarobkowi, często podejmując decyzję o emigracji, godzili się pracować poniżej swoich kwalifikacji, w charakterze robotników wykwalifikowanych (Kubiciel-Lodzińska, & Maj, 2021;Solga, 2021). Natomiast zdecydowana większość uchodźców pomimo posiadania wyższego wykształcenia wykonuje prace proste (Duszczyk, Górny, Kaczmarczyk, & Kubisiak, 2023).…”

“…Większość opolskich przedsiębiorców (69,2%) zatrudniło pracowników z Ukrainy, gdyż polscy pracownicy nie byli zainteresowani oferowanymi stanowiskami pracy lub, owszem, byli zainteresowani, lecz mieli zbyt wygórowane w stosunku do możliwości przedsiębiorców oczekiwania finansowe (23,6%). Wskazuje to na komplementarny charakter zatrudnienia imigrantów (Solga, 2021).…”

Gospodarka w dobie internacjonalizacji

“…Emigranci, względnie reemigranci, są dla przyszłych, potencjalnych migrantów najlepszym źródłem informacji o korzyściach płynących z podjęcia migracji oraz o sposobach uniknięcia problemów, których sami doświadczyli. Mogą oni także udzielić pomocy finansowej, pomóc znaleźć pracę i zaaklimatyzować się nowej fali migrantów, zmniejszając w ten sposób koszty migracji we wszystkich ich wymiarach: ekonomicznym, społecznym i psychologicznym [Arango, 2000;Solga, 2013].…”