Militärische Feldzüge nach Ostanatolien in der mittelhethitischen Zeit

Abstract

Altoriental. Forsch. 32 (2005) 2, 386-400 GIULIA TORRI Militärische Feldzüge nach Ostanatolien in der mittelhethitischen Zeit* In der mittelhethischen Zeit, d. h. zwischen den Reichen von Tuthaliya I./II. und Tuthaliya III. (und seinem Sohn Suppiluliuma L), sind militärische Unternehmungen zur ostanatolischen Grenze gut belegt. i Die diesbezüglichen historischen Quellen sowie die des jungehethitischen Zeitabschnittes überliefern viele Hinweise auf hethitische Kämpfe gegen die Hurriter, um das Gebiet von läuwa zu beherrschen.^ Bei dem Versuch, die chronologische Reihenfolge der Ereignisse und die geographische Stellung der vielen verwickelten Gebiete und Staaten zu rekonstruieren, ist der Text über Mita von Pahhuwa (CTH 146) besonders wichtig. 1929 wurde die Tafel als KUB XXIII 72 zum ersten Mal in der Autographie von Albrecht Goetze publiziert. Inzwischen wurden einige neue kleine Fragmente der Haupttafel angeschlossen (KUB XL 10 und KUB XL 11, l684/u und l4l/w).3 Der Text enthält den Bericht über den Verrat von Mita, den Herrn von Pahhuwa und Untertan des hethitischen Königs. Auf der Tafel wird auch der Vertrag überliefert, den die Majestät mit den Ältesten der östlichen Staaten geschlossen hatte, nachdem deren Auflehnung niedergeschlagen wurde.'' * Ich bin Dr. Silvin Kosak und Dr. Carlo Corti für die Hilfe und die Anregungen während der Vorbereitung des Vortrages im Juni 2004 sehr dankbar. Für die Möglichkeit, das lexikalische Archiv der Akademie der Wissenschaften und der Literatur in Mainz zu konsultieren, danke ich Prof. Gernot Wilhelm. Die abgekürzt zitierte Literatur folgt CHD 1980 ff 1 Über die Folge Tuthaliya L/II. -Arnuwanda L -Tuthaliya IIL -Suppiluliuma L s. . 3 CTH 146: KUB XXIII 72+KUB XL 10+KUB XL Il+l684/u+l4l/w. H.A. Hoffner (1976), 60-62; H. Otten -Ch. Rüster (1977), 53-63, insb. 53-54. Durch die kleinen Stücke ../u und ../w wissen wir, daß der Text von Areal des Tempel I stammt. Der Text ist in mittelhethitischem Duktus geschrieben; Duplikate sind im Moment nicht bekannt. Der Text wurde für das erste

Armenian Highland in the Xv Century B.C. Cuneiform Hittite Sources (Overview of Texts)

“…Պայմանագրի ներածականում խեթական արքան որպես նախադեպ հիշատակում է Իսուվայի նվաճման հետ կապված մի իրադարձություն: Ըստ նրա՝ Իսուվան խեթական տիրապետության տակ էր գտնվել, սակայն հետագայում ապստամբել էր ու խեթական զորքի առաջխաղացման ժամանակ հեռացել Խուրրի երկիր (Միտտանի): Վերջինիս արքան հրաժարվել էր վերադարձնել փախստականներին, ավելին՝ միտտանական զորքը մտել և ասպատակել էր Իսուվան: Այս տեղեկությունը կարող է վկայել հօգուտ այն ենթադրության, որ նախքան խեթական նվաճումը Իսուվան պետք է դաշնակցային հարաբերություններ ունենար իր հարավային հարևան Միտտանիի հետ: KUB XXXI 103 10 Այս տեքստը, որը խեթական արքայի և վերինեփրատյան երկրներից մի քանիսի հետ կնքված պայմանագիր կամ հրահանգ է, անմիջականորեն առնչվում է KUB XXIII 72+-ին: Պետք է նշել, որ այն կազմված է հողի նվիրատվության ակտերին հատուկ եղանակով: Սա կարող է ակնարկել հօգուտ այն ենթադրության, որ, հնարավոր է, KUB XXIII 72+-ի կնքմանը նախորդել է վերինեփրատյան տոհմային ազնվականության որոշ ներկայացուցիչներին հողատարածքների հատկացումը (հնարավոր է՝ խեթական արքան ուղղակի ճանաչել է նրանց ժառանգական իրավունքները)` որպես ապագայում այդ անձանց հավատարմության երաշխիք:…”