Search citation statements
Paper Sections
Citation Types
Year Published
Publication Types
Relationship
Authors
Journals
Bu araştırmada, fen bilimleri dersi 6. sınıf vücudumuzdaki sistemler ve sağlığı ünitesinin öğretiminde kullanılan okul dışı öğrenme ortamlarının öğrencilerin bilimin doğası anlayışlarına etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Diğer bir amaç ise, öğrencilerin ilgili ünite konularını öğrenirken derslerinde kullandıkları okul dışı öğrenme ortamları hakkında görüşlerinin alınmasıdır. Bu amaçlar doğrultusunda, 2021-2022 eğitim-öğretim yılının ikinci döneminde Batı Karadeniz Bölgesi’nde bulunan bir ilin ilçesinde devlet ortaokulunda öğrenim gören 32 öğrenci araştırmanın çalışma grubunu oluşturmuştur. Araştırmada, nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma araştırma yönteminin bir çeşidi olan sıralı açıklayıcı desen kullanılmıştır. Okul dışı öğrenme ortamları kullanılarak yapılan fen öğretiminin öğrencilerin bilimin doğası anlayışlarına etkisini belirlemek için deneysel araştırma yöntemlerinden ön-test son-test kontrol gruplu yarı deneysel desenden yararlanılmıştır. Ayrıca, deney grubundan belirlenen sekiz öğrencinin ilgili ünite konularının öğretiminde yararlandıkları okul dışı öğrenme ortamları hakkında görüşlerinin alınması amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme formu ile nitel veriler toplanarak durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın nicel verileri, Bilimin Doğasını Anlama Ölçeği ile nitel verileri ise, Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu ile toplanmış ve analiz edilmiştir. Verilerin analizi sonucunda, okul dışı öğrenme ortamları kullanılarak derslerin işlendiği deney grubu öğrencilerinin bilimin doğası anlayışlarında kontrol grubu öğrencileriyle kıyaslandığında, deney grubundaki öğrencilerin lehine aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Elde edilen nicel verileri desteklemek amacıyla, deney grubundan seçilen sekiz öğrenciye uygulanan yarı yapılandırılmış görüşme formundan elde edilen verilere göre ise, öğrencilerin çoğunluğu birçok konuyu öğrendiklerini, dersi daha eğlenceli bulduklarını, kavramları öğrenirken zorlanmadıklarını ve okul dışı öğrenme ortamlarında bulunmaktan mutlu olduklarını ifade etmişlerdir. Fen bilimleri öğretmenlerine derslerinde daha çok okul dışı öğrenme ortamlarından yararlanmaları önerilmektedir.
Bu araştırmada, fen bilimleri dersi 6. sınıf vücudumuzdaki sistemler ve sağlığı ünitesinin öğretiminde kullanılan okul dışı öğrenme ortamlarının öğrencilerin bilimin doğası anlayışlarına etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Diğer bir amaç ise, öğrencilerin ilgili ünite konularını öğrenirken derslerinde kullandıkları okul dışı öğrenme ortamları hakkında görüşlerinin alınmasıdır. Bu amaçlar doğrultusunda, 2021-2022 eğitim-öğretim yılının ikinci döneminde Batı Karadeniz Bölgesi’nde bulunan bir ilin ilçesinde devlet ortaokulunda öğrenim gören 32 öğrenci araştırmanın çalışma grubunu oluşturmuştur. Araştırmada, nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma araştırma yönteminin bir çeşidi olan sıralı açıklayıcı desen kullanılmıştır. Okul dışı öğrenme ortamları kullanılarak yapılan fen öğretiminin öğrencilerin bilimin doğası anlayışlarına etkisini belirlemek için deneysel araştırma yöntemlerinden ön-test son-test kontrol gruplu yarı deneysel desenden yararlanılmıştır. Ayrıca, deney grubundan belirlenen sekiz öğrencinin ilgili ünite konularının öğretiminde yararlandıkları okul dışı öğrenme ortamları hakkında görüşlerinin alınması amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme formu ile nitel veriler toplanarak durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın nicel verileri, Bilimin Doğasını Anlama Ölçeği ile nitel verileri ise, Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu ile toplanmış ve analiz edilmiştir. Verilerin analizi sonucunda, okul dışı öğrenme ortamları kullanılarak derslerin işlendiği deney grubu öğrencilerinin bilimin doğası anlayışlarında kontrol grubu öğrencileriyle kıyaslandığında, deney grubundaki öğrencilerin lehine aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Elde edilen nicel verileri desteklemek amacıyla, deney grubundan seçilen sekiz öğrenciye uygulanan yarı yapılandırılmış görüşme formundan elde edilen verilere göre ise, öğrencilerin çoğunluğu birçok konuyu öğrendiklerini, dersi daha eğlenceli bulduklarını, kavramları öğrenirken zorlanmadıklarını ve okul dışı öğrenme ortamlarında bulunmaktan mutlu olduklarını ifade etmişlerdir. Fen bilimleri öğretmenlerine derslerinde daha çok okul dışı öğrenme ortamlarından yararlanmaları önerilmektedir.
Yapılan araştırmalar okul dışı öğrenme ortamlarının fen eğitimi açısından önemli olduğunu göstermekle beraber okul dışı öğrenme etkinliklerinin sınıf yönetimindeki zorluklar veya ders materyallerinin yetersizliği gibi birtakım sebeplerden dolayı öğretmenler tarafından ders süreçlerinde çok fazla tercih edilmediğini göstermektedir. Bu bakımdan, okul dışı öğrenme etkinliklerine yönelik öğretmenlere ve öğretmen adaylarına yol gösterici materyallerin sunulmasının faydalı olacağı birçok araştırmacı tarafından savunulmaktadır. Bu durumdan hareketle, bu çalışmada okul dışı öğrenme ortamlarının planlamasına ilişkin etkinlik öncesi, etkinlik sırası ve etkinlik sonrası olmak üzere yapılması gerekenlere uygun biçimde hazırlanmış Okul Dışı Öğrenme Etkinlik Planı Taslağı ve bu plan taslağına göre hazırlanmış iki adet okul dışı öğrenme etkinliği (1- Oyun parkları etkinliği, 2- Milli parklar etkinliği) sunulmuştur. Okul Dışı Öğrenme Etkinlik Planı Taslağının hazırlanması sürecinde tasarım-temelli araştırma yöntemi kullanılmıştır. Hazırlanan ilk etkinlik güncel fen bilimleri dersi öğretim programında yer alan ve 5.sınıf düzeyinde olan İnsan ve Çevre konu alanı içerisindeki çevre kirliliği kazanımına yönelik hazırlanmıştır. Hazırlanan etkinlik Öğretmenlik Uygulaması-II dersi kapsamında öğretmen adayları tarafından 5.sınıfta öğrenimine devam eden 20 öğrenciye uygulanmış ve öğrencilerden etkinlik hakkında geri dönütler alınmıştır. Öğrencilerden alınan geri dönütler, öğretmen notları ve araştırmacının gözlemlerinin sonucunda aldığı notlar bütüncül bir şekilde değerlendirilerek ikinci etkinlik oluşturulmuştur. Bu etkinlikte güncel fen bilimleri dersi öğretim programında yer alan ve 5.sınıf düzeyinde olan Canlılar ve Yaşam konu alanı içerisindeki canlıların benzerlik ve farklılıkları kazanımı seçilmiştir. Araştırma dahilinde okuyuculara sunulan Okul Dışı Öğrenme Etkinlik Planı Taslağının ve bu taslağın içeriğine uygun olarak hazırlanmış olan etkinlik planlarının, fen bilimleri dersi sürecinde okul dışı öğrenme ortamlarından yararlanmak isteyen öğretmen adaylarına ve öğretmenlere fayda sağlayacağı düşünülmektedir. Ek olarak, araştırmanın okul dışı öğrenme ortamlarına ilişkin etkinlik hazırlama araştırmaları için örnek teşkil edebilecek nitelikte olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, çalışmanın fen bilimleri derslerinde okul dışı öğrenme ortamlarından daha fazla yararlanılmasına yönelik çabalara katkıda bulunacağı öngörülmektedir.
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.
customersupport@researchsolutions.com
10624 S. Eastern Ave., Ste. A-614
Henderson, NV 89052, USA
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
Copyright © 2025 scite LLC. All rights reserved.
Made with 💙 for researchers
Part of the Research Solutions Family.