Mu'tezi̇le’ni̇n Mürci̇e Algisi Doğrultusunda Ebû Hanîfe Taniminin Değerlendi̇ri̇lmesi̇

Eren, Fatmanur Alibekiroğlu

doi:10.29228/turkishstudies.38877

TurkishStudies

2019

DOI: 10.29228/turkishstudies.38877

|View full text |Cite

Mu'tezi̇le’ni̇n Mürci̇e Algisi Doğrultusunda Ebû Hanîfe Taniminin Değerlendi̇ri̇lmesi̇

Fatmanur Alibekiroğlu Eren¹

Abstract: This article was checked by iThenticate. MU'TEZİLÎ LİTERATÜRE GÖRE EBÛ HANİFE'NİN MEZHEBÎ KİMLİĞİ * Fatmanur ALİBEKİROĞLU EREN ** * Bu makale, yazarın "Tarihsel Süreçte Hanefîlik-Mu'tezile İlişkisi" isimli doktora tezinden üretilmiştir.

Help me understand this report

Search citation statements

Order By: Relevance

Paper Sections

Select...

Citation Types

Supporting

Mentioning

Contrasting

Year Published

2024

Publication Types

Select...

Article2

Relationship

Self Cite0

Independent2

Authors

Journals

Cited by 2 publications

References 0 publications

Supporting

Mentioning

Contrasting

Order By: Relevance

Hicrî Dördüncü Asırda Ehl-i Sünnet ve’l-Cemâ’at’in Vasıflarının Belirlenmesinde Hanefî-Mâtürîdîliğin Etkisi: (Hakîm Es- Semerkandî Es-Sevâdü’l-A’zam Örneği)

Keskin,

Teber

2024

E-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

Hicrî dördüncü asırda Semerkant bölgesinde Sevâdü’l-A’zam adı verilen ana kitle dışındaki mezhep mensuplarının ortaya attığı iddiaların meydana getirdiği hurafe ve bid’atlerin her geçen gün toplumda yayılması, “büyük çoğunluğun” yani Ehl-i Sünnet ve’l-Cemâ’at’in vasıf ve ilkelerinin belirlenmesi zaruretini ortaya çıkarmıştır. Sâmânîler’in davetiyle çok sayıda Hanefî uleması bölgeye gelerek Semerkant ve civarında eğitim-öğretim faaliyetlerini başlatmıştır. Böylelikle Hanefîlik, bölgede etkili bir mezhep haline gelmiştir. Ancak Mu’tezile, Şiîlik, Hâricîlik ve Mürcîlik gibi diğer mezhep ve fırkaların etkileri de devam etmiştir. Dönemin Sâmânî emiri İsmail b. Ahmed (ö. 295/907), gayri Sünnî mezheplerin yaydığı hurafe ve bid’atlerden halkın uzak durmasını temin etmek maksadıyla Ehl-i Sünnet ve’l-Cemâ’at’in vasıflarının tespit edilip yazılması için Hakîm es-Semerkandî’yi (ö. 342/953) görevlendirmiştir. Döneminin önde gelen Hanefî ulemasından olan Semerkandî, aynı zamanda İmam Mâtürîdî’nin (ö. 333/944) çağdaşıdır. Mâtürîdî ve Semerkandî’nin aynı tarihlerde, aynı coğrafyada ve aynı düşünce okuluna mensup olmaları, Hanefî-Mâtürîdîliğin es-Sevadü’l-A’zam’a tesirini gündeme getirmiştir. Bu çalışma, Semerkandî'nin düşünceleriyle Ehl-i Sünnet'in temel inanç prensipleri arasındaki ilişkiyi anlamayı ve Semerkant bölgesindeki mezhep çeşitliliği içinde Ehl-i Sünnet'in konumunu belirlemeyi amaçlamaktadır. Semerkandî'nin, Hanefî-Mâtürîdî kelâmının erken dönemine ait kaynaklara dayanılarak yazılmış olan bu eseri, ana bünyeyi en geniş çerçevede tanımlayan ve vasıflarını maddeler halinde sıralayan ilk kitap olma özelliğini taşımaktadır.

show abstract

Hicrî Dördüncü Asırda Ehl-i Sünnet ve’l-Cemâ’at’in Vasıflarının Belirlenmesinde Hanefî-Mâtürîdîliğin Etkisi: (Hakîm Es- Semerkandî Es-Sevâdü’l-A’zam Örneği)

Keskin,

Teber

2024

E-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi

View full text Add to dashboard Cite

show abstract

Halku’l-Kur’ân Fikrinin Ebû Hanîfe’yle İrtibatlandırılması Sorunu

Atalay

2024

Eskiyeni

View full text Add to dashboard Cite

Kur’an’ın yaratılmışlığı (halku’l-Kur’an) konusunda Ebû Hanîfe’ye birbirinden farklı iddialar nispet edilmektedir. Bazı kaynaklarda onu bu fikri ilk ortaya atan kişi olduğu, vefat ettiğinde bu fikir üzere olduğu gibi iddialar mevcuttur. Diğer bazı kaynaklar ise bilakis onun hiçbir zaman bu fikri savunmadığını, hatta bu konuda tartışılmaması gerektiği yönünde telkinlerde bulunduğu nakledilmektedir. Ebû Hanîfe’ye nispet edilen bazı eserlerde ise onun “Kur’an yaratılmamıştır. Onun telaffuzu, okunuşu ve yazılışı ise yaratılmıştır.” şeklinde ayrım yaptığına dair fikirler yer almaktadır. Farklı mezhebî oluşumlar arasında bir kesim Ebu Hanîfe’yi bu görüşle suçlayıp ötekileştirirken, onu Ehl-i Sünnet çizgisinde değerlendiren diğer Hanefî ve Sünnî kesimler ise onu bu görüşten arındırma çabası içerisinde olmuşlardır. Bu makalemizde halku’l-Kur’an meselesinde Ebû Hanîfe’ye isnat edilen görüşleri tarafsız bir bakış açısıyla analiz etmeyi hedeflemekteyiz. İslâm Mezhepleri Tarihi disiplininin yöntemlerini esas alan araştırmamız, fikirleri tarihsel bağlam ve olaylarla ilişkisi açısından değerlendiren bir yaklaşımla, halku’l-Kur’an fikrinin ortaya atıldığı zaman diliminden itibaren tarihsel süreçteki gelişimini dikkate alan bir perspektifle; şahısların sosyo-kültürel ve mezhebî aidiyetleri de dikkate alınarak yürütülmüştür. Bu bakımdan Kur’an’ın yaratılmışlığı konusunda Ebû Hanîfe’ye birbirinden çelişkili rivayet atfedilmesi, büyük ölçüde geçmişe dönük bir inşa faaliyetini yansıtmaktadır.

show abstract

scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.

Contact Info

customersupport@researchsolutions.com

10624 S. Eastern Ave., Ste. A-614

Henderson, NV 89052, USA

This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

Blog Terms and Conditions API Terms Privacy Policy Contact Cookie Preferences Do Not Sell or Share My Personal Information

Made with 💙 for researchers

Part of the Research Solutions Family.

Mu'tezi̇le’ni̇n Mürci̇e Algisi Doğrultusunda Ebû Hanîfe Taniminin Değerlendi̇ri̇lmesi̇

Abstract: This article was checked by iThenticate. MU'TEZİLÎ LİTERATÜRE GÖRE EBÛ HANİFE'NİN MEZHEBÎ KİMLİĞİ * Fatmanur ALİBEKİROĞLU EREN ** * Bu makale, yazarın "Tarihsel Süreçte Hanefîlik-Mu'tezile İlişkisi" isimli doktora tezinden üretilmiştir.

Cited by 2 publications

References 0 publications

Hicrî Dördüncü Asırda Ehl-i Sünnet ve’l-Cemâ’at’in Vasıflarının Belirlenmesinde Hanefî-Mâtürîdîliğin Etkisi: (Hakîm Es- Semerkandî Es-Sevâdü’l-A’zam Örneği)

Hicrî Dördüncü Asırda Ehl-i Sünnet ve’l-Cemâ’at’in Vasıflarının Belirlenmesinde Hanefî-Mâtürîdîliğin Etkisi: (Hakîm Es- Semerkandî Es-Sevâdü’l-A’zam Örneği)

Halku’l-Kur’ân Fikrinin Ebû Hanîfe’yle İrtibatlandırılması Sorunu

Contact Info

Product

Resources

About