Muhasebe Manipülasyonları: Toshıba Vakası

Abstract

Muhasebe manipülasyonu, kurumun finansal performansını olumlu göstermek amacıyla finansal bilgilerin, yöneticiler tarafından gerçeğe uygun olmayacak şekilde sunulması olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Toshiba'da gerçekleştirilmiş muhasebe usulsüzlüklerinin, literatürde sınıflandırılmış manipülasyon yöntemleri bağlamında incelenmesi ve aynı dönemde yaşanmış bir başka muhasebe skandalı olan Tesco ile Toshiba'da yaşananların karşılıklı olarak değerlendirilmesidir. Çalışmada örnek olay yöntemi ile Toshiba'daki muhasebe uygulamaları, bu uygulamaların sonuçları incelenmiştir. Elde edilen veriler, betimsel analiz yöntemiyle oluşturulan tematik çerçeve kapsamında değerlendirilmiş ve analiz edilip yorumlanmıştır. Toshiba'da dört ana başlık altında gerçekleştirilmiş olan muhasebe usulsüzlüklerinde, kar yönetimi, karın istikrarlı hale getirilmesi, agresif muhasebe ve hileli finansal raporlama manipülasyon yöntemlerinin kullanılmış olduğu ortaya konmuştur. Tesco ile yapılan karşılaştırmada ise mevcut yasa ve düzenlemelerin, finansal bilgilerin manipüle edilmesini önlemede yetersiz kaldığı sonucuna varılmıştır.

Muhasebe Meslek Mensuplarının Yeni Dünya ile İmtihanı

“…Özellikle etik dışı uygulamalar, mesleğin ve meslek mensuplarının genel itibarı üzerinde etkili olmaktadır. Finansal tablolarda gerçekleştirilen yaratıcı muhasebe uygulamaları dünyada yaşanan şirket skandallarının çıkış noktası olarak görülmekte, muhasebe manipülasyonlarının geçmişte yaşanan Enron, Adelphia, Toshiba ve Tesco gibi örnekleri, muhasebe ve denetim mesleğini ifa edenler üzerinde oldukça büyük bir güven kaybına yol açmış bulunmaktadır (Çıtak, 2019;Dereköy, 2020). Dolayısıyla meslek mensuplarına karşı kamuoyunda meydana gelen bu güven kaybının telafi edilmesi ve yeniden güven kazanımının sağlanması adına, yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından gerekli görev ve sorumlulukların belirlenerek, etkin bir şekilde uygulamaya konulması beklenmektedir.…”