Mülteci Çocukların Sosyalleşmelerinde Öğretmenlerin Rolü Üzerine Nitel Bir Çalışma

Abstract

Etkileşim bireyler arasında karşılıklı olarak gerçekleşen duygusal, düşünsel ve davranışsal bir etki-tepki ilişkisidir. Sosyoloji bu etkileşim süreci içinde özellikle toplumsal davranışlarda oluşan değişimle yakından ilgilenmektedir. Çalışma bu bağlamda etkileşim süreçleri içindeki mülteci öğrencilerin, sosyalizasyon süreçleri içinde yer alan yakınlaştırıcı süreçler (uyum, işbirliği ve bütünleşme) ile uzaklaştırıcı süreçler (rekabet ve çatışma) içine girmelerinde, öğretmenlerin rolünü ortaya koymayı amaçlamaktadır. İzmir ili Buca ilçesinde bulunan Recep Ersayın İlköğretim okulu örneklemi ile sınırlandırılmış olan çalışmada, nitel araştırma yöntemi ile yarı yapılandırılmış görüşme formu ile derinlemesine mülakat yapılmıştır. Çalışmamızda yakınlaştırıcı süreçlere öğretmenleri tarafından yönlendirilen çocukların, çevreleriyle bütünleşme eğilimi içinde oldukları, uyumlu ilişkiler kurdukları, kendilerini kolaylıkla ifade edebildikleri, akranlarıyla ve öğretmenleriyle işbirliklerine yatkınlıklarının arttığı, kuralları daha kolay öğrenebildikleri, toplumsal ve kültürel değerleri daha kolay kabullendikleri görülürken, ilişkilerinde çocukları uzaklaştırıcı sürece yönlendirmenin, rekabet ve etiketleme içine sokmanın, onların toplumla ve çevreleriyle olan etkileşimlerini olumsuz etkilediği, bu durumun uyumsuz sosyal davranışlar içinde olmalarına sebep olduğu görülmektedir.

“Kapımızdaki Çocuklar”: Dönme Dolap’tan Çocuk Coğrafyalarına Bakış

“…şeklinde kendisini gösterdiği yönündedir. Bunların yanı sıra ayrımcılık ve sosyal yaşamda ilişkilenme zorlukları, okul gibi göçmen çocuğun gündelik mekânlarında karşılaştıkları olumsuz deneyimlerdir Buz ve Dikmen 2021;Demir, 2021). Çocuklar çoğunluk toplumu ile alışverişin mümkün olduğu gündelik hayat etkileşimlerinde ayrımcılık ile karşılaşmaktadır ve göçmenlere yönelik üretilen kalıp yargılarla kimi sosyal mekânlarda çocukların da yüzleştikleri görülmektedir (Bozok ve Bozok, 2018, Tibet, 2018.…”