Murabaha Finansmanı Yönteminin Türkiye Muhasebe Standartları ve Faizsiz Finans Muhasebe Standartları Kapsamında Katılım Bankaları Açısından Muhasebeleştirilmesi: Karşılaştırmalı Bir Örnek Uygulama

Abstract

Bu çalışmanın amacı faizsiz finansman yöntemlerinden biri olan murabaha finansman yöntemini ihtiyaca ve gerçeğe uygun sunum noktasında Kamu Gözetim Kurumu (KGK) tarafından yayınlanan Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) ve Faizsiz Finans Muhasebe Standartları (FFMS) açısından karşılaştırmak suretiyle farklılıkları ve sorunları ortaya koymak ve bu doğrultuda çözüm önerileri sunmaktır. Çalışmada, murabaha finansmanı yöntemiyle ilgili Türkiye Muhasebe Standartları ve Faizsiz Finans Muhasebe Standartları incelenmiş ve muhasebe ilkeleri ortaya konularak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından katılım bankaları için yayınlanan tek düzen hesap planı doğrultusunda muhasebeleştirilmesi sağlanmıştır. Çalışmanın sonucunda her iki düzenleme arasında özün önceliği ve hukuki öncelik noktasında farklılık olduğu ortaya konmuştur. Buna göre Faizsiz Finans Muhasebe Standartları bir işlemin hukuki yönünü öncelerken, Türkiye Muhasebe Standartları bir işlemin ekonomik özünü öncelemektedir. Bu durum murabaha konusu malların stok olarak izlenmesinde her iki standart arasında farklılık ortaya çıkarmaktadır. Buna bağlı olarak, murabaha finansmanının Faizsiz Finans Muhasebe Standartlarına göre muhasebeleştirilmesi durumunda, söz konusu hesap planında bazı güncellemeler yapılması gerekmektedir.

Fi̇nansman Araci Olarak Sukuk: TFRS-9 Kapsaminda Muhasebeleşti̇rme Açisindan Bi̇r İnceleme

“…Sözgelimi bir murabaha sözleşmesine dayalı olarak gerçekleşen bir faaliyet UFRS'ler bağlamında bir kredi verme ve bunun neticesinde faiz geliri elde etme işlemiyken, FFMS'ler açısından ise bir satış işlemidir ve neticesinde kâr elde edilir. Bu ve benzeri farklılıkların giderilmesi bağlamında ortaya çıkan FFMS'ler, UFRS'lerde bulunan eksiklikleri İslami finans kuruluşları için tamamlayıcı bir muhasebe seti görünümündedirler (Yatbaz, 2020).…”