STRESZCZENIEWstęp. W leczeniu skolioz idiopatycznych (SI), poza rekomendowanymi specyficznymi metodami fizjoterapeutycznymi, stosuje się także niespecyficzne formy terapii manualnej (NTM). Celem pracy była ocena skuteczności NTM (terapia manualna, chiropraktyka, osteopatia) stosowanych w leczeniu dzieci i młodzieży z SI.Materiał i metody. W badaniu wykorzystano analizę systematycznych przeglądów piśmiennictwa (analiza 1) oraz innych, aktualnych publikacji naukowych (analiza 2). Do analizy 1 włączono prace dotyczące wykorzystania NTM u osób z SI. Z analizy wyłączano prace dotyczące specyficznej fizjoterapii (SF), leczenia gorsetowego (G) oraz innych typów skolioz. Kryteria włączenia do analizy 2: terapia prowadzona z wykorzystaniem NTM; badani w wieku 10-18 lat z SI. Z analizy wyłączano prace: w których analizowano NTM w połączeniu z SF, G; dotyczące osób dorosłych; analizy pojedynczego przypadku; prace objęte analizą 1.Wyniki. Analiza 1 -w 6. przeglądach piśmiennictwa znaleziono 6 prac dotyczących oceny skuteczności NTM w leczeniu osób z SI. Wyniki tych prac są sprzeczne -od wykazujących redukcję kąta Cobba, do wskazujących na brak skuteczności leczenia. Analizowane prace charakteryzują się niską jakością metodologiczną -mała liczebność badanych, brak pełnego opisu grupy badanej, brak follow-up, brak grupy kontrolnej. Analiza 2 -łącznie znaleziono 217 prac. Żadna nie spełniała przyjętych kryteriów.Wnioski. 1. Do tej pory ukazało się niewiele prac weryfikujących skuteczność terapii manualnej, chiropraktyki oraz osteopatii w leczeniu osób ze skoliozą idio patyczną. 2. Większość badań to badania eksperymentalne o niskim poziomie metodologicznym lub obserwacyjne studia przypadku. 3. Nie można obecnie w sposób rzetelny ocenić sku teczności niespecyficznych zabiegów manualnych stosowanych w leczeniu chorych ze skoliozą idio patyczną. 4. Konieczne jest prowadzenie dalszych badań o od powiedniej jakości metodologicznej (badania pro spektywne, randomizowane, kontrolowane), aby w sposób właściwy ocenić przydatność niespecyficznych zabiegów manualnych w leczeniu chorych ze skoliozą idiopatyczną.Słowa kluczowe: terapia manualna, chiropraktyka, osteopatia, skolioza idiopatyczna, leczenie SUMMARY Background. Apart from the recommended specific physiotherapy, the treatment of idiopathic scoliosis (IS) also incorporates non-specific manual therapy (NMT). The aim of this paper is to assess the efficacy of NMT (manual therapy, chiropractic, osteopathy) used in the treatment of children and adolescents with IS.Material and methods. The study analysed systematic reviews (Analysis 1) and other recent scientific publications (Analysis 2). Analysis 1 encompassed papers on the use of NMT in patients with IS. Works concerning specific physiotherapy (SP) or bracing (B) and other types of scoliosis were excluded from the analysis. Inclusion criteria for Analysis 2 were: treatment with NMT; subjects aged 10-18 years with IS. The following types of papers were excluded: works analysing NMT combined with SP or B, reports concerning adult pa ...