Öğretmen Adaylarının Mantıksal ve Uzamsal Düşünme Becerileri: Bölüm, Cinsiyet ve Akademik Performansın Etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim matematik ve fen bilgisi öğretmeni adaylarının mantıksal düşünme ve uzamsal düşünme becerilerini belirlemek ve bölüm, cinsiyet ve akademik performansın bu beceriler üzerindeki etkisini çok yönlü incelemektir. Araştırma, Türkiye'nin batısında yer alan bir üniversitede bulunan eğitim fakültesinin ilköğretim matematik öğretmenliği ve fen bilgisi öğretmenliği lisans programına kayıtlı toplam 431 öğretmen adayı üzerinde gerçekleştirilmiştir. Nedenselkarşılaştırmalı türdeki araştırmada, veri toplama aracı olarak, mantıksal düşünme ve uzamsal düşünme testi kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde, 2 (bölüm) × 2 (cinsiyet) × 5 (akademik performans) çok faktörlü varyans analizi kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, öğretmen adaylarının mantıksal düşünme becerilerinin yüksek düzeyde, fakat uzamsal düşünme becerilerinin düşük düzeyde olduğu ve genel olarak, öğrenim görülen bölümün, mantıksal ve uzamsal düşünme becerileri üzerinde bir etkisinin olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca, cinsiyet ve akademik performansın uzamsal düşünme becerisi üzerinde etkisinin olduğu ve mantıksal alt becerilerin büyük çoğunluğunun uzamsal alt becerilerle ilişkili olduğu ve bağımsız değişkenlerin ortak etkileşimlerinin, öğretmen adaylarının mantıksal ve uzamsal düşünme becerilerini etkilemediği tespit edilmiştir.

7.Sınıf Öğrencilerinin Uzamsal Yetenekleri ile Zihnin Geometrik Alışkanlıkları Arasındaki İlişki

“…Different researches were conducted with the developed tests. Some of these are the following: extensive research was done by administering the Purdue Spatial Visualization Test, which was developed by Guay in 1976, to high school and university students, (Turgut, Yenilmez & Balbağ, 2017;Uygan, 2016); research was carried out by administering the Primary Mental Abilities Test and research was carried out by using the Cube Comparison Test, which was developed by Ekstrom, French, Harman and Derman in 1976, on high school and university students (Kayhan, 2005;Tekin, 2007;Turğut & Yılmaz, 2012). The relationship between the concept of spatial ability and the fields such as mathematics achievement, geometry learning, art, gender, dynamic software's and engineering education was analysed.…”

Fen Bilgisi ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Mantıksal Düşünme Düzeyleri

“…Türkçe'ye uyarlanma çalışması yapmış, testin orijinal formunda olduğu gibi 24 maddelik formunun, Türkiye koşullarında kullanılmaya uygun olduğunu göstermiştir. "Kütlenin ve Hacmin Korunumu", "orantısal düşünme", "değişkenlerin kontrolü", "olasılıklı düşünme", "korelasyonel düşünme", "hipotetik düşünme" alt boyutlarından oluşan uyarlanmış teste ilişkin, test madde toplam korelasyonlarının 0.205 ve 0.627 arasında değiştiği, testin alt boyutları ve toplam test puanı arasında pozitif bir ilişkinin olduğu ve 0.01 seviyesinde anlamlı çıktığı bulunmuştur (Yüzüak ve Dökme, 2015 Kılıç ve Sağlam, 2009;Sert Çıbık, 2006;Sökmen ve Bayram, 1999;Tuna, Biber ve İncekapı, 2013;Turgut, Yenilmez & Balbağ, 2017;Yenilmez, Sungur ve Tekkaya, 2005). Mantıksal düşünme ile ilgili ulusal literatür analiz edildiğinde; mantıksal düşünme testinin daha çok deneysel araştırmalarda kullanıldığı ve yükseköğretimin öğretmen yetiştiren kurumlarında betimsel olarak oldukça dar çalışma gruplarında karşılaştırma maksatlı ve sınırlı sayıda değişkenlerin etkisi dikkate alınarak araştırılmaların yürütüldüğü görülmektedir.…”

“…It is thought that the findings obtained from the investigation of the variables affecting these skills will provide important contributions to teaching practices. Science reasoning test has been used in many researches to contribute science education vardır (Sökmen and Bayram, 1999;Ateş, 2002;Yenilmez, Sungur and Tekkaya, 2005;Sert Çıbık, 2006;Kılıç and Sağlam, 2009;Güler, 2010;Tuna, Biber and İncekapı, 2013;Aydın ve Kaptan, 2014;Turgut, Yenilmez and Balbağ, 2017;Hacıömeroğlu and Hacıömeroğlu 2017). The need to raise more qualified science and classroom teachers in the field of science education give a special importance to education faculties in global competitiveness environment.…”

“…Lawson Mantıksal Düşünme Testi dünyanın birçok ülkesinde özellikle fen alanlarında eğitim öğretime katkı sağlamak amacıyla pek çok araştırmada kullanılmıştır. Ülkemizde de bu testi kullanarak fen alanlarında öğretimin kalitesini geliştirmeye yönelik araştırmalar vardır (Ateş, 2002;Aydın ve Kaptan, 2014;Güler, 2010;Hacıömeroğlu ve Hacıömeroğlu 2017;Kılıç ve Sağlam, 2009;Sert Çıbık, 2006;Sökmen ve Bayram, 1999;Tuna, Biber ve İncekapı, 2013;Turgut, Yenilmez & Balbağ, 2017;Yenilmez, Sungur ve Tekkaya, 2005). Mantıksal düşünme ile ilgili ulusal literatür analiz edildiğinde; mantıksal düşünme testinin daha çok deneysel araştırmalarda kullanıldığı ve yükseköğretimin öğretmen yetiştiren kurumlarında betimsel olarak oldukça dar çalışma gruplarında karşılaştırma maksatlı ve sınırlı sayıda değişkenlerin etkisi dikkate alınarak araştırılmaların yürütüldüğü görülmektedir.…”

Türkiye’de Uzamsal Yeteneğe ilişkin Araştırma Eğilimleri

“…Uzamsal yetenek ile ilgili yapılan araştırmalar incelendiğinde, bazı araştırmalarda ortaokul öğrencilerinin uzamsal görselleştirme Turgut ve Yılmaz, 2012); zihinde döndürme (İrioğlu ve Ertekin, 2012) ve uzamsal ilişkiler (Turgut ve Yılmaz, 2012); öğretmen adaylarının uzamsal düşünme (Turgut, Yenilmez ve Balbağ 2017) ve uzamsal görselleştirme (Abay, Tertemiz ve Gökbulut, 2018;Erkek, Işıksal ve Çakıroğlu, 2017;Göktepe Yıldız ve Özdemir, 2017;Sarı, 2016;Turgut ve Yenilmez, 2012) düzeyleri belirlenmiş ve farklı değişkenler açısından incelenmiştir. Diğer taraftan uzamsal yetenek ile ilgili yapılan bazı araştırmalarda geometrik-mekanik zeka oyunları (Demirkaya ve Masal, 2017;Dokumacı Sütçü, 2017;Newman, Hansen ve Gutierrez, 2016;Olkun, 2003b), mühendislik çizim aktiviteleri (Olkun, 2003a), bilgisayar yazılımları (Güven ve Kösa, 2008;Şimşek ve Koru Yücekaya, 2014), dijital oyunlar (Corradini, 2011;Lin ve Chen, 2016;Martin-Dorta vd., 2014), manipulatifler (Yıldız ve Tüzün, 2011;Yurt ve Sünbül, 2012) gibi birçok materyal ve etkinliklerden yararlanılarak uzamsal becerilerin geliştirilmesi amaçlanmıştır.…”