Öğretmen Liderliği Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Abstract

Bu araştırmada orijinali Wang ve Xia (2020) tarafından geliştirilen Öğretmen Liderliği Ölçeğinin Türk kültürüne uyarlaması yapılmıştır. Bu kapsamda veriler Ankara ilindeki 337 okul öncesi öğretmeninden toplanmıştır. Bu araştırmada verilerin elde edilmesinde araç olarak Öğretmen Liderliği Ölçeği (ÖLÖ) kullanılmıştır. ÖLÖ dört boyuttan oluşmakta ve 19 madde içermektedir. ÖLÖ'nün Türkçe uyarlaması doğrultusunda ilk önce ölçek kullanım izni edinilmiştir. Daha sonra ÖLÖ'nün Türkçe dil eş-değerliği çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Bu süreçlerin ardından araştırma verileri toplanarak analiz edilmiştir. Analiz kapsamında ÖLÖ'nün geçerlik ve güvenirliğine bakılmıştır. ÖLÖ'nün güvenirliği Cronbach alfa katsayısıyla ve ÖLÖ'nün dört boyuttan oluşan yapısının geçerliği doğrulayıcı faktör analiziyle hesaplanmıştır. Yapılan analizlerde ÖLÖ'nün Türk kültüründe kullanılmasının uygun, geçerli ve güvenilir olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca ÖLÖ Türkçe formunun daha geniş örneklemlerlede geçerlik ve güvenirliğinin sınanması alanyazına katkı sağlayabilir. Bu araştırmanın verileri, okul öncesi öğretmenleri örnekleminden toplanmıştır. Bu bağlamda farklı örneklem ya da örgütlerden veri toplayarak ÖLÖ'nün geçerlik ve güvenirliği sınanabilir.

Öğretmen Liderliği Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

“…Alan yazın incelemesi sonucunda öğretmenlerin liderlik becerilerini betimlemeye çalışan çeşitli ölçeklere rastlanmıştır. Fakat bu ölçeklerin farklı kültürlerde geliştirilmiş olduğu, daha çok öğretmenlerin kendi algılarına göre ölçümler yaptığı, öğretmen liderliğinin sınıf dışı, kurumsal boyutlarıyda ilgili oldukları tespit edilmiştir (Akyürek & Özdemir, 2021;Demir, 2014;Katzenmeyer & Moller, 2009;Mansor, Yunus & Yuet, 2018;Tsai, 2017;Wang & Xia, 2020;Yaacob & Don, 2008;Yuet, Yusof & Mohamad, 2016).…”

Öğretmen Liderliği Ölçeği’nin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi

“…Beycioğlu ve Aslan (2010) tarafından geliştirilen "Öğretmen Liderliği Ölçeği" Türkiye de öğretmen liderliği davranışlarını ölçmeye yönelik tek ölçme aracı iken Demir (2014) tarafından geliştirilen "Öğretmen Liderliği Kültürü Ölçeği" okulların öğretmen liderliğini destekleyen bir kültüre sahip olup olmadıklarını ölçmeyi amaçlamaktadır. Son olarak yakın zamanda Wang ve Xia (2020) tarafından geliştirilen ÖLÖ'nün Türk kültürüne uyarlaması yapılmıştır (Akyürek ve Özdemir, 2021). Ancak araştırmacılar bu uyarlama çalışmasında verilerin sadece okul öncesi öğretmenlerinden oluşan bir örneklemden toplanmasını ölçeğin geçerliği ve güvenirliği açısından sınırlılık olarak değerlendirmiştir (Akyürek ve Özdemir, 2021).…”

“…Son olarak yakın zamanda Wang ve Xia (2020) tarafından geliştirilen ÖLÖ'nün Türk kültürüne uyarlaması yapılmıştır (Akyürek ve Özdemir, 2021). Ancak araştırmacılar bu uyarlama çalışmasında verilerin sadece okul öncesi öğretmenlerinden oluşan bir örneklemden toplanmasını ölçeğin geçerliği ve güvenirliği açısından sınırlılık olarak değerlendirmiştir (Akyürek ve Özdemir, 2021). Ayrıca ülkelerin farklı eğitim sistemlerine, politika belgelerine, sosyo kültürel normlara sahip olması ve öğretmen liderliğinin bağlama göre değişen dinamik yapısı gibi gerekçelerle Türkiye özelinde eğitim ekosisteminin değişen bağlamıyla uyumlu, güncel uluslararası alanyazın ile tutarlı, kapsam ve yapı geçerliği açısından tatmin edici kanıtlara dayalı ve öğretmen liderlerinin görüşlerini temsil eden bir öğretmen liderliği ölçeği geliştirilmesine ihtiyaç olduğu düşünülmektedir.…”