Öğretmenlerin Kariyer Engelleri Ölçeğinin Geliştirilmesi

Abstract

Öz: Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin yaşadığı kariyer engellerini belirlemeye yönelik geçerli ve güvenirli bir ölçme aracı geliştirmektir. İlgili alanyazın taranarak araştırmacılar tarafından oluşturulan toplam 45 madde, hazırlanan uzman görüş formu ile 6 uzmanın görüşüne sunulmuştur. Uzmanların görüşleri doğrultusunda çıkarılan, düzeltilen ve eklenen maddelerle birlikte toplam 45 maddelik beşli likert tipi olarak derecelendirilen ölçek 315 öğretmene uygulanmıştır. Elde edilen verilerin ortaya koyduğu sonuçlar faktör analizi ile açımlanmaya çalışılmıştır. Yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin 5 faktörden oluştuğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu beş faktörden "yönetimden kaynaklı engeller" tek başına ortak varyansın %37,435'ini, "siyasi/sendikal engeller" faktörü tek başına ortak varyansın %11,298'ini, "ailevi engeller" faktörü tek başına ortak varyansın %5,892'sini, "yükseköğrenimde bürokratik engeller" faktörü tek başına ortak varyansın %4,680'ini ve son olarak "ekonomik engeller" faktörü tek başına ortak varyansın %4,379'unu açıklamaktadır. 30 maddeden oluşan ölçeğin faktör yükleri .451 ile .832 arasında değişmektedir. Ölçeğin tamamı için Cronbach α iç tutarlık katsayısı .94, yönetimden kaynaklı engeller alt boyutu için .93, siyasi-sendikal engeller alt boyutu için .86, ailevi engeller alt boyutu için .86, yükseköğrenimde bürokratik engeller alt boyutu için .78 ve ekonomik engeller alt boyutu için .73 olarak hesaplanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen değerler, normal değer ya da kabul edilebilir değer sınırları içerisinde kalmaktadır (2/sd=3.19). Bu sonuçlar öğretmenlerin Kariyer Engelleri Ölçeği'nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu ortaya koymaktadır.

Male Pre-School Principals’ Experiences on Glass Escalator

“…Moreover, research shows that men prefer to be managers in institutions that are defined as suitable for women (Karlsen, 2012;Montecinos & Nielsen, 2004;Simpson, 2004;Taylor, 2010). It is possible to say that defining managerial roles together with men plays an important role in the formation of this situation (Abreu-Hornboster, 2012;İnandı, Özkan, Peker and Atik, 2009).…”

Sözleşmeli Okul Modeli ile Türkiye’deki Eğitim Meselelerine Çözüm İhtimalinin İncelenmesi

“…Öğretmenlerin aldıkları maaşın performansa dayandırılmasına yönelik sahip oldukları bu olumsuz tutumları, kişisel düşünce ve inisiyatiflerine dayanan bir kariyer engeli durumuna da işaret etmektedir. İnandı ve Gılıç (2020) öğretmenler için kariyer yapmanın anlamsız olduğunu, kariyer yapmak için yeterli enerjilerinin olmadığını ve gelişime kapalı bir tutum içerisinde olduklarını ileri sürmektedir. Aynı çalışmada ayrıca kariyere yapılan ekonomik yatırımın geri dönüşünün uzun vadede gerçekleşecek olması, öğretmenleri kariyer geliştirmeden uzak tutan bir faktör olarak belirtilmiştir.…”

Aday Öğretmenlik ve Kariyer Basamakları Yönetmeliğindeki Kariyer Basamaklarına İlişkin Öğretmen Görüşleri

“…Bu uygulamalar arasında işgörenlerin işe alınmaları, eğitimleri, geliştirilmeleri, kariyer süreçleri, motivasyonlarının sağlanması ve performanslarının değerlendirmesi gibi pek çok süreç ve uygulama yer almaktadır (Şirin, Erdoğdu & Mülazımoğlu, 2010). Belirtilen uygulama ve süreçlerle birlikte işgörenlerin bulundukları örgütte gelişim, yükselme, saygınlık kazanma gibi ihtiyaçlarını karşılama imkânına sahip olabilmeleri ise hem örgütün hedeflerine ulaşabilmesini kolaylaştırmakta hem de çalışanların daha verimli ve etkili olabilmelerini sağlamaktadır (İnandı & Gılıç, 2020). Eğitim kurumları da örgütsel açıdan ele alındığında öncelikle eğitsel hedefleri gerçekleştirmeyi amaç edinen yapılardır.…”

“…Kariyer, Türk Dil Kurumu Sözlüğünde "Bir meslekte zaman ve çalışmayla elde edilen aşama, başarı ve uzmanlık" ya da "Bireyin çalışma yaşamı boyunca işiyle ilgili adım adım ve sürekli olarak ilerlemesi, deneyim ve yetenek kazanması" anlamlarına gelmektedir (TDK, 2022). Geleneksel bakış açısına sahip kariyer kapsamına giren bu tanımlamalar günümüzde daha çok kişilerin sadece iş yaşamında kazandığı bilgi, beceri ve deneyimi değil, aynı zamanda hayatının her alanında deneyimlediği durumlar ve edinimler olarak da düşünülmektedir (İnandı & Gılıç, 2020). Çalışanın kendine çizdiği bir yol olarak da düşünülebilecek kariyer, çalışanın örgüte sağlıklı şekilde uyum göstermesini sağlarken, yeterliliklerini ortaya koyup, fizyolojik, psikolojik, sosyal ve duygusal pek çok ihtiyacının da tatminine katkı sağlamaktadır.…”