Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algılarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi

Abstract

The purpose of this research is to determine the effect of teachers' perceptions of organizational justice on the perceptions of organizational citizenship behavior, The model used for the research is relational survey model. The sample of the study consisted of 357 teachers working in the 65 high schools in in four central district of Mersin province. In order to collect the research data, Organizational Justice and Organizational Citizenship Behavior Scales were used with Personal Information Form. In the study; teachers' perception of organizational justice and organizational citizenship behavior was found to be out high. In terms of vocational seniority, there has been found a meaningful difference in perception of organizational citizenship behavior, other demographic variables did not cause meaningful difference in both variables.There was no statistically significant difference between the two groups with respect to other demographic variables. Teachers' perceptions of organizational justice and organizational citizenship behavior were found to be meaningful, positively and moderately related. In the regression analysis to determine whether organizational justice perception is a determinant of organizational citizenship behavior; it was concluded that 18% of the total variance explained in the organizational citizenship behavior was related to the perceptions of organizational justice.

Öğretmenleri̇n Karar Süreci̇ne Katilimi İle Örgütsel Bağliliklari Arasindaki̇ İli̇şki̇

“…Karara katılmaya ilgili farklı ölçekler geliştirilmiştir. Bir çalışmada okulda karara katılma, zümre kararları boyutu, okul yönetimi boyutu ve öğrenci işleri ve akademik başarı boyutu olmak üzere üç boyutta ele alınmıştır (Alanoğlu ve Demirtaş, 2019). Zümre boyutu, öğretmenin kendi alanıyla ilgili kararlara katılımını öngörür.…”

Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki

“…Buna göre öğretmenler, çalıştıkları okullarda bulunan yönetimi adil bulmaktadırlar. Bu bulgu birçok araştırma sonucuyla tutarlıdır (Akgüney 2014; Alanoğlu ve Demirtaş, 2019;Batur, 2015;Çırak, 2013;Ertürk, 2011;Kahraman 2014;Öztuğ ve Baştaş, 2012;Polat, 2007;Potuk, 2017;Şahin ve Kavas, 2016). Yapılan bazı araştırmalarda ise (Aydın, 2015;Çavuş, 2016;Günce, 2013;Kuşci, 2014;Uysal, 2014, Yıldız, 2015 örgütsel adalet algılarının "orta" düzeyde olduğu tespit edilmiştir.…”

“…Bu araştırmanın bulgusundan farklı olarak bazı araştırma sonuçları (Çırak, 2013;Ertürk, 2011;Gök, 2014;Kahraman, 2014, Kılıç, 2013Polat, 2007;Potuk, 2017) örgütsel adaletin tüm alt boyutlarına ilişkin adalet algılarının "yüksek" düzeyde olduğunu ortaya koymuştur. Gerek bu çalışmada gerek Türkiye'de yapılan birçok araştırmada etkileşimsel adalet alt boyutunun diğer alt boyutlara göre daha yüksek düzeyde olduğu görülmüştür (Alanoğlu ve Demirtaş, 2019;Bolak, Mustafa ve Işık, 2017;Çırak, 2013;Dündar, 2011;Günce, 2013;Polat, 2007;Uludağ, Aktaş ve Özdoğaç Özgit, 2019;Yıldız, 2015).…”

“…Bu sonuç, birçok araştırma sonucuyla örtüşmektedir (Akgüney, 2014;Ali ve diğerleri, 2018;Dong ve Phuong, 2018;Karriker ve Williams, 2009;Laçinoğlu, 2010;Mohammad, Quoquab ve Adnan, 2010;Moorman, 1991;Organ ve Moorman, 1993;Polat, 2007;Tan, 2017). Yapılan bazı araştırmalarda (Alanoğlu ve Demirtaş, 2019;Polat ve Celep, 2008) öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasında olumlu ve orta düzeyde ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Örgüt yönetimini adil bulan öğretmenler, örgütsel vatandaşlık davranışları sergileme eğilimindedirler.…”

“…Leventhal, Karuza ve Fry'ın (1980) "Dağıtım Tercihi Kuramı" ise karar mekanizmasının bireylerin bilgi almasına olanak sağlayan, doğru bilgilere dayanan, ön yargıların oluşmasını engelleyen prosedürler ile çalışanların harekete geçirilebileceğini açıklamaktadır. Bu bağlamda örgütsel adalet, işgörenlerin örgütleri hakkındaki düşüncelerini ve bu düşünceleri doğrultusunda örgütlerine karşı nasıl bir tutum ve davranış içine gireceklerini belirlemede oldukça önemlidir (Alanoğlu ve Demirtaş, 2019;Berber, 2010;Cohen-Charash ve Spector, 2001, s. 278-279;İçerli, 2010). Greenberg (1990) örgütsel adaleti dağıtımsal, işlemsel ve etkileşimsel adalet olmak üzere üç boyutta incelemiştir.…”